Anlama Ayı Ramazan

Ramazan ayı yavaştan kokusunu hissettirmeye, havasını teneffüs ettirmeye başladı. Ufukta ışıkları ay gibi görünür, sabahın bezginliğini dağıtan güneş gibi parlak yüzü ise bizlere tebessüm etmeye başlar.

Ramazan ayı denince akla ilk gelen tabii ki oruçtur. Ramazan, aynı zamanda oruç ayıdır. Kur'an ayıdır. Yardımlaşma ve kaynaşma ayıdır. Muhasebe ve dinlenme ayıdır. Kul olmanın zirve olduğu aydır. İşte tam burada dillendirilmeyen ve herkesçe hissedilen bir özelliği daha vardır ki bu ayın, o da anlamaktır. Bu sebeple ben bu aya 'anlama ay'ı' dersem ve bu şekilde isimlendirirsem sanırım isabetsiz olmaz.

Ne demek anlama ayı?

Ramazanda insanlar bir ay boyunca gündüzleri yalnızca salt aç susuz olarak oruç tutma ameliyesini gerçekleştirmemektedir. Oruç açlık ve susuzluk dışında bir çok şeyin idrakine ermede insana tekamül kazandırmaktadır. Öncelikle, insan kendi ruhunun ve kalbinin derecelerini keşfediyor, ayrıca nefsinin sınırlarını öğreniyor.

Tepeden tırnağa manevi bir atmosferle çevrildiği bu ayda, midenin boşluğunda ruhun derinliği aranır. İmsak ile iftar arasındaki nurlu zamanda kalbin tek tek basamakları aşılır ve öteleri seyre dalan bir gönül insanı olmaya namzet olunur. Nefsin şeytanla işbirliği parçalanır ve en önemli dayanağı olan dolu mide desteği gider ve teslim olmuş bir nefs ile rıza yolu adımlanır. Kısacası tüm bunlarla insan önce kendisini okur ve tanır, tanımanın ve bilmenin ağırlığı ile de benliğini ve insan/kul olmayı idrak eder/anlar.


Diğer yandan insan ramazan ile toplumda bulunan hemcinslerini anlar. Aynı işyerini paylaştığı arkadaşını, aynı evi paylaştığı aile ferdini, aynı mahalleyi paylaştığı komşusunu, aynı toprakları paylaştığı insanları kısaca dünyada bulunan diğer fertleri anlamaya başlar ve bu yolda epey mesafe alır.

Her dem belli periyotlarda Afrika kıtasında kara talihli insanların açlığından ve sefil hayatından bahsedilir ama sadece cümle içinde geçer sonrası ise aynı tas aynı hamam hesabı sıradanlaşır ve unutulur. İşte, Afrika'nın kara topraklarında açlığın ve susuzluğun dibini gören insanların yani hemcinslerimizin neler hissettiğini, ramazan ayında kısa sürede olsa idrak imkanını elde ederiz. Ramazanda açlığı anlamak öylesine bir anlamak değildir. İnsanın ekmek alacak, yemek yiyecek cebinde parası veya evinde bir adım ötesinde uzanarak yiyebileceği bir çok şeyi olmasına rağmen 'dur' freni ile kendisini zapt ederek yemeyi ve içmeyi ötelemesi gerçekten anlamanın zirvesidir. Yaşayarak anlamaktır. Hem de iliklere dek.

Toplumdaki gelir dağılımının oluşturduğu uçurumdan kaynaklı sosyal dengesizliklerin bu ayda nasılda minimize edildiği nasılda dengelendiği yaşanarak görülmektedir. Çok zenginde çok fakirde iftar vakti gelinceye dek, top atıncaya ezan okununcaya dek elini ekmeğe, dudağını suya değdirmemektedir. Hangi ders, hangi hoca, hangi kitap bize bu yaşanarak anlama işini temin edebilir. İşte ramazan bu dersi vermekte ve anlamayı temin etmektedir.

İftar sofralarında aynı çizgiden yarışa başlamış eşit insanların 'Allahüekber' nidası ile kaşık çatal ile yemek startı vermesi ve sofrada bulunan diğer kardeşinizin, diğer oruçlu kişinin bayram yaşayan gözleri ile kesişmenizin doğurduğu sinerji hangi eğitimde hangi derste vardır? Sizin birbirinizi anlamanız için bundan daha iyi fırsat bulmanız mümkün mü? Yıllarınızı vererek anlamaya çalıştığınız dostunuzu, arkadaşınızı anlamanızı sizin bir anlık iftar vaktinde göz göze gelmeniz ve aranızda oluşan enerjinin katlanarak yansıması sağlayacaktır.

Yine içinde yaşadığımız toplumun farklı inanç ve düşüncedeki fertlerinin de birbirini anlaması ramazan da mümkün olacaktır. Ramazan empatinin en iyi yapıldığı aydır. Ramazan samimiyetin en iyi ölçüldüğü aydır. Ramazan farklı kültürlerin ve farklı düşüncelerin en iyi kaynaşacağı ortamdır. Müslüman olmayan birinin, sizin oruç tutun emrine bağlılığınızı, sıcak soğuk, uzun kısa gün demeden, tatil eğlence demeden yaşamanızı ve ibadet şuuru içerisinde yerine getirmenizi görerek şahit olması sizin samimi bir mümin olduğunuza inancının artmasına kapı açacak ve samimiyetinize binaen size saygı duyacak ve aranızdaki din ve görüş farkı sorun olmaktan çıkacaktır. Aynı şekilde oruç ile ruhu dinginleşen kalbi basamak atlayan nefsi körelen ve kamil bir insan olan bir kişi de hoşgörü ve Yaradan'a saygısı gereği diğer inançtaki insanlara veya inançsızlara sevgi ve saygı içerisinde olması kaçınılmazdır.

Yardımlaşma ayı da olan ramazan; gelir dağılımının uçurumları arasında köprü vazifesi görecektir. Böylelikle zenginler maddi imkanları ile psikolojik olarak ezdiği bir kesimi daha anlamış ve görmüş olacaktır. Çünkü sizin yardım yaptığınız birilerini anlamamanız mümkün değildir. Anladığınız için içten gelerek samimane düşüncelerle yardım ve dayanışma içerisine giriyorsunuzdur.

Son olarak, insan ramazan ayı ile donatıldığı nimetlerin, etrafında olan onca güzelliğin farkına varır ve farkındalığın getirdiği kıymet bilme ile de gözünün gördüğü güzellikler anlam kazanır. Ne kadar çok nimet içerisinde yüzüyormuşum da farkında değilmişim diyerek, ramazan ayı ile insan kendisine verilen lütuf ve nimetlerin değerini anlar. Yaradan'ın kulunu ne de çok sevdiğini idrak eder ve kul oldum şükürler olsun der. Nihayette Rabbini anlar ve O'na hakkıyla kul olmaya çalışır. Vesselam.

Temmuz/2012.