Hatire Vakıf'ın Şiirlerinin Eleştirisi

GİRİŞ
Antolojide bir tesadüf sonucunda tanıdığım ve çok renkli özellikleri olan bir şairi tanıtmak istiyorum size: Hatire Vaqif?ı, Adından da anlaşılacağı gibi o bir kadın şair. Eskiden kadınlar şiir yazamaz denilirdi. Hiç bir kadın şairin ses getiren şiirler yazmamasını da buna örnek gösterirlerdi. Oysa günümüzde artık kadınlar her alanda erkeklerle yarışıyorlar. Şiirde de çok geçmeden erkeklerin tekelini ellerinden alacaklar sanırım. Kadın şairlerimizin çok güzel ve nitelikli şiirler yazması bu düşüncemin doğruluğunu kanıtlamaktadır.

HATİRE VAKIF'IN YAŞAMI
Hatire, Azerbaycan Türklerinden, 1974 yılında Bakü'nün Qobu kasabasında dünyaya gelir. Daha çocukken kitaplara,edebiyata, özellikle de şiire olan ilgisi ortaya çıkmış. Çoğu yaşıtının edebiyatın adını bile bilmezken, o ortaokulda edebi derneklerin üyesi olur. Şiir yarışmalarına katılır, bu yarışmalardan bir çok ödül alır.
Bunda kuşkusuz Hatire'nin anne ve babasının çok büyük bir payı vardır. Evlerinde çok kitap vardır ve onlar eve sürekli yeni kitaplar alarak Hatire'nin okumasını sağlarlar. Hatire'yi desteklerler, yönlendirirler.
Ailedeki 4 kardeşin de kitap okumayı çok sevmesi anne ve babanın çocuklarına ne kadar çok kitap okuma alışkanlığı kazandırdığını göstermektedir. Özellikle Hatire'nin doğum gününde annesinin ona sürekli kitap hediye etmesi çok anlamlıdır.
Hatire, annesine ilk kez şiir yazmasını şöyle anlatıyor:
?'Bir gün annemin doğum günüydü. Ben ona gitmek için otobüse oturdum. Ama onun doğum günü münasebetiyle şiir yazmamıştım hiç. ?'Neden annemi bu kadar sevdiğim halde ona hala şiir yazmadım,'' diye kendimi kınadım. Ve bir de gördüm ki mısralar yavaş yavaş kalbime akıp doluyor.''

Mene güneş verib, mene ay verib.
Hele eteyinden qopa bilmirem.
Bu boyda dünyanı mene pay verib,
Men ona hediyye tapa bilmirem.

İsteyirem yene uşağa dönüm,
Qolunda uyuyum dizinde yatım.
Kes menim ömrümden cala ömrüne
Allahım,en gözel arzuma çatım.

Hatire şiiri annesine okuyunca annesi ağlar ve kızına: ?'Bugün en güzel hediyemi aldım,'' der.
Hatire, okul yaşamında da çok parlaktır. Çok zeki ve yetenekli olması öğrenimine etki eder. 1995 yılında Bakü Devlet Slavyan Universitesinin Rus Dili ve Edebiyatı Fakültesini, 2004 yılında Tarih Fakültesini başarıyla bitirir. Şimdi orta okulda tarih öğretmenliği yapmaktadır.. Öğrencilerini çok sevmekte yeri geldiğinde onların hem dostu, hem hocası olmaktadır.Çalıştığı okulda okul arkadaşları ona::'' Şair ?'diye seslenmektedirler.





HATİRE'NİN ÖĞRENİMİ

Hatire, 1995 yılında Bakü Devlet Slavyan Universitesinin Rus Dili ve Edebiyatı Fakültesini, 2004 yılında Tarih fakütesini başarıyla bitirir..Şimdi Bakü'de orta okulda tarih öğretmenliği yapmakta, şiirler yazmakta, tüm bilgisini öğrencileri için harcamaktadır.Çünkü o,. öğrencilerini çok sevmektedir. Onların hem dostu, hem de hocasıdır.

HATİRE'NİN ŞİİR SEVGİSİ ve İLK ŞİİR KİTABI
Çalıştığı okulda okul arkadaşları ona ''Şair,'' diye seslenmektedirler. Onun şiirlerini, kitaplarını sevmektedirler. Kitap derken, İlk kitabı 2004 yılında basılır..?Şiir olmak istiyorum? adlı şiirler kitabı ilk sevinci olur. Kitabı çıkmadan önce qazetelerde basılır şiirleri. Böylece şiir okuyucuları onu önce qazete sayfalarından tanırlar. Şiir yazdığına babası önce inanmaz, ama sonra Hatire'deki şiir yazma yeteneğini görünce ona inanır, destek verir..
Hatire bunu şöyle anlatır:
........''Şiirlerim qazetelerde okundukca bana inanmağa başladı. Ve ilk kitabımı ona gösterince çok sevindi. Kitabın boyutu küçüktü. Üstünde de el resmi vardı. Üzerinde '' Şiir olmak istiyorum,'' diye yazılmıştı. ''
Hatire gerçekten şiir olmak istemektedir. Bunu kendisi şu sözleriyle belirtir: ''Aslında ben gerçekten şiir olmak istiyorum. Çünki şiir öyle zarif öyle bir saf şeydir ki onsuz hayatımı tesevvür etmiyorum. ''

Şiir olmaq isteyirem
Setir-setir, misra ?misra oxunmaqçün.
Şeir olmaq isteyirem
Qar kimi ağ vereqlere gelib qonaq
Tekce senin ellerine toxunmaqçün.
Gözlerinden yaddaşına köçmek üçün,
Qelbindeki arxuları şirin su tek içmek üçün,
Üreyine geden yolu bir gün gelib keçmek üçün
Milyonların arasında tekse sen seçmek üçün
İsteyirem olum şeir,
Gör sevgi hesretli könlüm şeire dönüb neler deyir.


ŞİİR KİTAPLARI
Bakü'de halkı aruzu çok sever. Bu nedenle Bakü'de.aruzla yazan şairler burda daha çoktur. Hatire 2000. yıldan başlar aruz ölçüsünü kullanmaya. Aruz saf su gibi kalbine öyle dolar, gönül pınarından su içtikce bu suya doymaz Ama bu yazdıklarını önce kimseyle paylaşamaz, utanır, sıkılır. Edebi derneklere uye olduktan sonra qazelleri tanınmaya ve sevilmeye başladı.Ustadlardan aldığı derslerle yazdığı gazellerde uğur kazanmaya başlar.

Her addıma sevq eyleyen insanı ürekdir
Candan yaranan varlğımın canı ürekdir.

Soldursa da gül çöhreleri gerdişi devran
Daim teze ter sevgi gülüstanı ürekdir.

Ey ehli qelem Xatirenin qelbine boylan
Eşqiyle vuran Azerbaycanın ürekdir.

2006 yılında ikinci kitapı basılır.. ?Sevgimin Yaşı? adlı şiirler kitabı. Bu kitapta hecede aruzda ve serbestte yazılmış şiirleri ve hikayelerini toplandı. ''Sevgimin Yaşı,'' kitabına göre Qafqaz Media İctimai Birliyinin ?Vicdalı qelem ? ödülünü ona verdiler.


HATİRE'NİN ÖNCELİKLERİ

Hatire için üç şey çok değerlidir.
1. Vatan toprağı, yani kutsal AZERBAYCAN
2. Ataları, anne ve babası, çocukları
3. Edebiyat ve özellikle de şiir

Hatire Azerbaycan'ı çok sever, ona hiç bir biçimde toz kondurmak istemez. Karabağ'a el koyan Ermenilerden nefret eder. Askere moral vermek için şiirler yazar ve sık sık askeri birliklere gider. Askerlerle konuşur, onlara şiir kitaplarından armağan eder. Askerin moralini sağlam tutmak için her şeyi yapar. Gerektiğinde onlarla birlikte cephede savaşacağını söyler. Bu çalışmaları ve şiirleri nedeniyle Heyder Aliyev adına Azerbaycan Herbi mektebinde general mayor Heyder Piriyevin ona en büyük AZERBAYCAN şiir ödülünü takdim eder. Çünkü Hatire, askerlerin vetenperlik ruhunun yükselmesine yardımcı olmuştur.. Kitaplarını hediyye ettiği askerlere. yazdığı sözlere şarkılar bestelenir.Görüldüğü gibi o, BİR ANLAMDA KENDİNİ AZERBAYCAN'A ADAMIŞTIR.

Ana vetenimin ana dertine
Bir oğul tapıla yana derdine
Düşüne anlaya qana derti ne
Kanayan gönlünü tez ala Allah.

Çevire silaha Vatan eşqini
Şaxtalı çöllerde biten eşqini
Şehid mezarında biten eşqini
Qoyma ki saralıb tez sola Allah.

Ey igidim oğul cesurum oğul
Vetendir müqeddes ocağın oğul
Ulu Türk qanındır dayağın oğul
Ya yaşa,ya yaşat, ya da ki boğul
Üreyi Vetenle vuranlardan ol
Göksünden bu kelme kopsun her sabah
Bayrağım göylere ucala Allah! ! !


Hatire o kadar çok çalışır ki, Şems? edebi derneğinin katibi olur, Aynı zamanda Azerbaycan Yazıçılar Birliğinin uyesi olan Hatire Vaqif kadınlara yardım etmek amacıyla gönüllü olarak onlara sorumluluğunu yerine getirir. Tutuklu kadınlarla görüşür. Onlara moral verir.

2008 yılında 3. şiir bir kitabını bastırır. ?Men payıza oxşayıram,ay ana? adlı yeni şiir kitabı. Anlamı Ben sonbahara benziyorum annecim demektir.Bu kitap da da yeni gazeller yeni heceler ve serbest şiirlerini toplar.

Hayatım doludur rakamlarla,
Yaşıyorum rakamların içinde.
Yaşıyorum azalıp çokala çokala.
Bir başım var, bin fikrim.
Ama ne başım çokalıyor
Ne fikrim azlıyor.?der


Bir yandan da:'' Zamanımı boşa harcıyorum,''diye yakınır:
Yaman bedxercem
Xercleyirem saniyelerimi
Deqielerimi saatlarımı.
Xercleyirem günleri ayları illeri.
Her bahar açan yaprakları çiçekleri gülleri xecleyirem.
Semada qatarlaşan quşları
Ömürden gelip geçen yaşları xercleyirem.
Qışın bembeyaz qarını
Qırmızını yaşılı sarını
Bextime düşen anların keçelini korunu karını xercleyirem.



Azerbaycan, Ulduz, Vefa, Yazıçı kadınlar, ve s başka dergilerde şiirleri çıkar.


Vatanın her taşı toprağı yaprağı onun için ayırca bir mevzu demektir. Mevzu aramıyorum diyor kendisi.Hayattır en sevimli öğretmenim.Bildiklerim boyum, bilmedikerim yerden göklere gibidir diyor.Hep öğrenmeye ve öğretmeye çalışıyor. Sevgili peyqamberimizin tavsiyesini yerine getirir: ''Beşikten mezara kadar öğrenin. ''

Allahın ezel sırrı insandı gelip getsin
Dünyaya beş on günlük mehmandı gelip getsin.

Heç kim çıkara bilmir ol hikmeti aşkare
Çünki ele evvelden pünhandı gelip getsin.

Ey Xatire imanı qoru,tanı dünyanı,
Nadandı deyen fani,imandı gelib gitsin.


Hatire, mana, irfana, ilime,bilime çok önem verir.Gazellerinde de bunu insanlara tavsiye gibi anlatır. ''Yaratılmışların en alisi biz?yani insansa demek biz Rabbimin yardımı ve bizlere verdiği akıl ve başarı ile çok şey elde edebileriz?.İnsanlık onun için yüksekte her şeyten yüksekte duruyor.Rabbim bizi yarattı ki dünyanı tanıyak kendimizi tanıyak ve Rabbimizi tanıyak. Rabbini tanıyan her yerde güclü ve qalibdir. ''der.

Xaliq seni derk etmiş, alemleri derk eyle
Ariflik et eql ile, ol alemi derk eyle.

Nadan haradan bilsin hardan yaranıb xilqet
Cahilliye üz tutma, müdriklere erk eyle.


Ey Xatire qoy qelbin vursun ele xelqinçün
Her yurdu seven qelbe öz qelbini mülk eyle.

Bir gün Bibiheybet Camisinin yanından geçerken dahşetli bir manzere ile karşılaşır. 'Bu durumu o şöyle anlatır:
Duvar uçuranlar mezarlığı söküyordular. Taşla torpaqla beraber insan kemikleri de yere dökülüyordu.Ve bu manzere beni çok etkiledi.Tuvarlara örülmüş kemikler sanki evinden çıkarılmış sakinler gibi ağlıyordular.

Mezarlığın taş sinesi sökülür
Sinesine yiniden dağ çekilir.
Yanağından göz yaşları dökülür
Ölüleri öldürürler ay Allah.

Bilmek olmur hangi mezar kimindir
Yarı kalan ölü ömür kimindir
Toprak altta açılan sır kimindir
Ölüleri öldürürler ay Allah.
.

Hatire, gördüğü duyduğu hiç bir olaya, manzaraya duyqusuz yanaşmıyor. Başkalarının da duyqularını kendi duyquları gibi kağıtlarda kalemle paylaşır. Yeter ki ilham perisi onunla sohbet etsin.'' İlhamını göklerden alıyorum ''diyor.Şiir ?onun için hayat,su,ekmek,hava demektir.
Şiirisiz bir günüm olmasın ya rebb
Meni şiirisizin gününe salma.
Alırsan bir yolluq heyatımı al
Amma ilhamımı elimden alma.

Şair anadan şair doğulur. Şiir yazdığı an şair oluyor insan, şiir bittikten sonra ise sade insan.Kuranda böyle bir ayet var:Allahın kelamını önce peyqamberler,sonra şairler yazar.Önce peyqamberler sonra şairler geler. Sevgili Peyqamberimize Allahtan kelam gelerken kelamın ağırlığından resulumuzun altındakı deve yere oturardı. Ve o zaman resulumuz rabbimizin ona yolldağı kelamı okurdu. Şairlere kayıptan gelen şiirler rabbimin yardımı ile geler.İçten gelen duyquları başkalarının da dertini hisslerini duyqularını kederini kendi hissi gibi yazmak asıl şairlere mahsus.

Gel, fena mülkündeyem yarım şefa göster mene
Dermanım varsa eger senden seva göster mene.


Ayrılıq pervanesi dövrende cövlan eyleyir
Ey vidadan bahs eden şemim vida göster mene.

Her kese qismet deyil eşq alemi ey Xatire
Söylemek düşmez sene ya rebb sefa göster mene..

Çoğu şairin yaptığı gibi o da Otobiyografisini yazar. Bu otobiyografisi kendine özgüdür. Bu dünyada ne yapmak istediğini, amaçlarını özetler. Bu diğer şairlerin bütün ''otobiyoğrafilerden özgündür.
İki çiçek dermişem heyat bağçasından
Biri Minayedir biri Leyla.
Neçe ildir çalıram her gece
İki ninni iki layla.
İki qardaşımdır iki gözüm,
Biz de iki bacıyıq biri Vefa biri özüm.
Bİr Allahım var,bir de göyden gelen möcüzem
Bir Vetenim var-AZERBAYCANIM

Bence çağdaş Azerbaycan edebiyatının yaşayan en büyük kadın şairlerinden biridir HATİRE. ama HATİRE, hiç bir zaman büyüklenmez, daima tevazuyu (alçak gönüllü) korur.Bu kadar güzel şiir yazdığı halde bunu böbürlenme konusu yapmaz.
Hatire, daha 35 yaşında, Onun çok daha mükemmel eserler vereceğine inanıyorum. Şiir yaşamının açık olmasını, önündeki tüm engellerin kalkmasını diliyorum.
Hatire'nin şiirlerini yanıdığım, onun şiirleriyle duygu dünyasına girdiğim için kendimi şanslı hissediyorum.