Symrna'nın Katmanları

Symrna İzmir'in antik ismi, şehrin eski bölümünde yeralan Agora'sında (pazar, ticaret merkezi) kazılar yıllardır devam ediyor. Bu kazılarda inilen kısmın altı metre altında yeni bir yerleşim katmanının daha duvar kalıntılarına ulaşılmış. Bu duvarlarda ilginç olansa üzerlerinde o devirlere ait grafitilerin (sokak duvar yazıları) bulunmasıymış. Çalışmalar sürdüğünden, duvarların üzerinde yazılanlar henüz açıklanmamış.
Agorada bir de o devrin en büyük bazilikalarından biri (ticaret ve ceza mahkemesi) yer alıyor.
Dünyanın bilinen en eski iki şehrinden biri olan 8500 yıllık bir geçmişin sahibi İzmir'de nereyi deşelesen tarih çıkıyor. Üstelik birbirlerinin üzerine katman, katman yığılmış şekilde. Bunlar ortaya çıktıkça uygarlık tarihi daha da eskilere bilinen 8500 yıldan eskilere ulaşacak belli ki.
Şimdilik, İyon, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemleri üst, üste.
Bir de arkeologlar Agora'nın üst kısmında tarihi Kadifekale'nin eteklerinde çok büyük bir anfi tiyatro olduğunu söylüyorlar. Bu tiyatronun üzerindeki yerleşimler yıkılıp tiyatro ortaya çıkarıldığı zaman İzmir Dünya'nın en büyük antik kentlerinden biri olabilecek. Ayrıca, bu bölgede tarihi Kral Yolu'da sonlanıyor.
Fakat, kısa dönemlerde üzerinde bulunan yerleşimlerin çokluğundan bu olayı gerçekleştirmek olanaksız gibi görünüyor. Belki ileride çocuklarımız yapabilecekler.
Yanlız bu konuda şöyle bir açmaz da ortaya çıkıyor. Siz altlardaki en eski katmanları daha değerli bulup, onları ortaya çıkarmaya çalışırken üzerlerindeki, daha sonraki uygarlıkların izlerini yok etme tehlikesiyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu konuya da bir çözüm bulmak gerekiyor.
Örneğin, Agora yakınında ismini Osmanlı Döneminde orada bulunan mezarlardan alan Mezarlıkbaşı semtindeki Osmanlı mezar taşlarının tahrip olması durumu gibi.
Symrna'nın Agorasında suyu içilebilen ve yaz kış hiç kesilmeyen bir de çeşmesi var.
Arkeologlar, İzmir'de yıllardır söylene gelen şehir efsanesinde, Agora'dan Kadifekaleye ulaştığı söylenen tünellerin de aslında bu çeşmeye su taşıyan Bizans Dönemi su kanalı olabileceğini söylüyorlar.
Biliyorsunuz İstanbul'da da Marmaray kazısı yapılırken, eski bir bizans liman yerleşimi ve gemi kalıntıları bulundu.
Kısaca, Anadolumuzun heryeri eski uygarlıkların kalıntılarıyla dolu. Eşsiz bir konumda ve ülkede yaşıyoruz.
Bu durumun bilincinde olup, ülkemizi korumak için, bence gözümüzü dört açmalıyız.