Türkçe ile Amerikan Yerlilerinin Dili Arasındaki Bağ

Fransız dilbilimci Dumesnil, Amerika yerlilerinin (Kızılderililer) dilindeki 320 sözcüğün Türkçe ile birebir aynı olduğunu tespit etmiştir. Yine bir başka Batılı bilgin Ord. Prof. Dr. Denis Sinor her iki halkın dil, din, töre, kültür, gelenek, simge (symbol) ve inanışlar yönünden birbirine çok benzediğini ortaya koymuştur.

Ortak kültürle/gelenekle ilgili bir örnek de biz verelim. Kolombiya’da gelinin gerdeğe gireceği eve annesi de gidip, yakın bir yerde örneğin yan odada kalmaktadır. Benzer gelenek Toroslardaki Oğuz/Avşarlar arasında da vardır. Ama Avşarlarda sadece anne değil, gelinin halası (bibi), teyzesi, yengesi gibi “evli olan” herhangi bir akrabası da gidebilir.

Her iki toplumun kültürel değerlerinde de birçok ortak nokta bulunmaktadır. Tengri inancı, kam davulu, 12 Hayvanlı Türk Takvimi, destanlardaki benzerlikler, Toroslardaki Avşarların pişi dedikleri geleneksel yağlı ekmeğin Amerika’daki yerlilerde de olması, Avşarların kilim desenleri ile And Dağlarında yaşayan Keçuaların kilim desenleri arasındaki benzerlik, ad koyma gelenekleri ve daha neler neler…

Son yıllarda gelişim gösteren genetik bilimi de her iki halkın kan bağını doğrulamaktadır.

Türkçe ile Amerika’daki Turanî toplulukların dillerindeki ortak sözcüklerden bazıları şunlardır:

aşköz: Yemek (aş ve köz/odun ateşi ile ilintili)

atağ: Ata

Atapaskan: Atabaşkan (Kızılderili oymağının adı)

Ata Hualpa: Son Maya hükümdarının adı

atışka: Ateş (od ile ilintili)

çakira: Çakır

hu: Selam (hu; derviş selamı da denir) Toroslardaki Avşarlar ünleme, selamlama amaçlı “hoyn” sözcüğünü hâlâ kullanmaktadır.

jash ken: Yaş kün, taze gün/güneş

Kalakmul, Uaxactun, Kopan: Maya kentlerinin adları

köç: Göç

kün: Gün

missigi: Mısır

tamazkal: Hamam, temiz kalmak

tekun: Tigin/tekin (prens)

tepek: Tepe

tete: Dede

t-sün: Uzun (ta/te ve sünmek ile ilintili)

türe: Töre

utah: Otağ

yanunda: Yanında

yaşıl: Yeşil (‘yaşsıl’dan gelir)

yatkı: Yatılan ev

yu: Su (yumak/yunmak ile ilintili)

yumak: Yıkamak (Avşarlada yümek)

Aziz Dolu Atabey

azizdolu.wordpress.com