Erhan Bener'in Hayatı ve Eserleri

Erhan Bener, romancı, öykücü, tiyatro yazarı, çevirmen, deneme yazarı ve şair.

Doğum tarihi ve yeri: 19 Nisan 1929, Lefkoşa / Kıbrıs.
Ölüm tarihi ve yeri: 7 Aralık 2007, Yenimahalle.

1- Erhan Bener'in Hayatı

Tam adı Hikmet Erhan Bener olan yazar 19 Nisan 1929 da Lefkoşa / Kıbrıs'da doğmuştur. İlk, orta, lise öğrenimini Anadolu’nun çeşitli kentlerinde babasının mesleği sebebiyle tamamlamış, Kayseri Lisesinden sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Şubesini (1950), ardından AÜ Hukuk Fakültesini bitirmiştir. (1956).

1958’de staj için Brüksel’e gitmiş burada bir yıl kalmış, dönünce Hazine genel müdür yardımcılığına atanmıştır. Maliye Bakanlığı bünyesinde, maliye müfettiş muavinliği, hesap uzmanlığı yapmıştır. Paris elçiliğimize maliye müşaviri olarak 1963 de görevlendirilen yazar, Uluslararası Ekonomik İşbirliği Teşkilatı OECD’de, bir yıl maliye müşavirliği görevlerinde bulunmuştur. Yurda döndüğünde Maliye Bakanlığı Hazine Genel Sekreterliği kambiyodan sorumlu genel müdürlük görevine getirilen yazar OECD’de Türk heyetinin 2. başkanlığına atanmış , 1973 sonuna dek bu görevini sürdürmüştür. Dönüşünde Emekli Sandığı genel müdürü (1973-75) olmuştur. 1975’te emekliye ayrılarak çalışmalarını Ankara’da sürdürmüş, Özgür İnsan dergisini yönetmiş (1976). 1975-93 yıllarında, bir süre avukatlık ve bir bankada danışmanlık yapmıştır.

Edebiyata şiirle başlayan yazarın ilk öykü ve şiirleri Yedigün, Seçilmiş Hikâyeler (1945-51), 1952’den sonra Varlık, Dost, Vatan dergi ve gazetelerinde yayımlanmıştır. Aruz ölçüsüyle yazdığı şiirlerini topladığı tek şiir kitabı Sesler (1948)de yayımlanmıştır. 1961’de Kedi ve Ölüm (Ara Kapı) romanıyla Türk-Fransız Kültür Cemiyeti Ödülünü , 1979’da Hızır Doktor oyunuyla Muhsin Ertuğrul Ödülünü, Aşk-ı Muhabbet, Sevda ile 1992 Yunus Nadi Öykü Ödülünü, Alabalık öyküsüyle de 1993 Haldun Taner Öykü Ödülünü alan Bener, ayrıca Hınzır Kız romanıyla 1996 Yunus Nadi Roman Ödülünü, Günbatımı Öyküleri’yle de 1996 Dil Derneği Ömer Asım Aksoy Ödülünü kazanmış, Böcek, Sisli Yaz, Ölü Bir Deniz, Yalnızlar romanları sinemaya aktarılmıştır. Böcek romanından çekilen filme 1997 Altın Portakal Ödülü verilmiştir. Bener, 2000 yılında da Fransız hükümetinin “D’officier des Arts et Lettres Nişanı” ile ödüllendirilmiştir  Edebiyatçılar Derneği, Türkiye Yazarlar Sendikası, Dil Derneği üyesidir.

2- Erhan Bener'in Edebi Kişiliği

İlk ve tek şiir kitabı olan ve erken dönem eserlerinin başında sayılabilecek olan Sesler'deki şiirlerinde aruz ölçüsünün yanında klasik Türk edebiyatı nazım biçimlerini de kullanmıştır. Öykülerinde, anılardan yola çıkarak yaşadıklarıyla ilgili gözlemlerini aktaran yazar , romanlarında bireyin toplum kuşatması altındaki sıkıntılarını ve bunalımlarını anlatmayı öncelemiştir.

3- Erhan Bener'in Eserleri

• Roman:
  • Acemiler (1953)
  • Yalnızlar (1956, ilk yayımlanışındaki adı: Gordium)
  • Loş Ayna (1961)
  • Ara Kapı (1961)
  • Kedi ve Ölüm (1961)
  • Baharla Gelen (1966'da Paris'te Fransızca basıldı, Türkçe ilk basım 1969)
  • Elifin Öyküsü (1980)
  • Macellos da Vinci'nin Serüvenleri (1981)
  • Oyuncu (1981)
  • Böcek (1982)
  • Ölü Bir Deniz (1983)
  • Sisli Yaz (1984)
  • Ortadakiler (1988)
  • Tekilleşme (1990)
  • Bir Büyük Bürokratın Romanı (1991)
  • Anafor (1993)
  • Hınzır Kız (1995)
  • Dönüşler (1997)
  • Köleler ve Tutkular (1999)
  • Işığın Gölgesi (2001)
  • İlişkiler (2002)
  • Sıradışı Bir Kadının Otobiyografisi (2004)
  • Macelos Da Vinci-Asya Seferi (2006,
  • Macellos Da Vinci-Çıldırtan Yağmurlar (2006)
  • Eski Dostlar (ölümünden sonra yayınlandı, 2008)
• Öykü:
  • Aşk-ı Muhabbet Sevda (1992)
  • Gece Gelen Ölüm (1993)
  • Günbatımı Öyküleri (1995)
  • Denizaşırı Öyküler (1996)
  • Yaralı Aşklar (1998)
  • Bir Demet Mimoza (2003)
  • Aşk Nereye Kadar (2003)
  • Yaşam Bir Düş (2005)
  • Türküsünü Arayan Adam (ölümünden sonra yayımlandı, 2008)
• Oyun:
  • Çıldırtan Yağmurlar (1980)
  • Hızır Doktor (1980)
  • Bürokratlar (1981)
  • Şahmeran (1985)
• Anı-Deneme:
  • Arabalarım
  • Sonbahar Yaprakları (2001)
  • Açık Pencere (ölümünden sonra yayınlandı, 2008)