Ernest Hemingway’ın Hayatı ve Eserleri
Ernest Hemingway (d. 15 Eylül 1914, Adana - ö. 2 Haziran 1970, Bulgaristan), Amerikalı romancı, hikâye yazarı ve gazeteci.
1- Ernest Hemingway’in Hayatı
21 Temmuz 1899 tarihinde Amerika’nın Illiois- Oak Parkta dünyaya gelmiştir. Amerikan Edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan Ernest Miller Hemingway, çocukluk döneminde müzisyen olan annesinden müzik eğitimi almıştır. Lise çağlarında yazmaya başlayan Hemingway’in okul gazetesinde yazıları yayınlanmıştır. Liseyi bitirdikten sonra muhabir olarak çalışmıştır. Muhabirlik yaptığı yıllarda yaşanan 1. Dünya Savaşı’na gözündeki bir rahatsızlıktan dolayı katılamaz. Fakat yine de Amerikan Kızıl Haç Birliğinde birkaç yıl ambulans şoförü olarak görev yapmıştır. 2 yıl boyunca yaptığı ambulans şoförlüğü sırasında cephede yaralanır ve kendine kahramanlık nişanı verilir. Terhis olduktan sonra gazeteye geri döner ve muhabir olarak çalışmaya devam eder.
Muhabirlik nedeniyle gittiği Fransa’da Hemingway için büyük önem arz eden James Joyce, Ezra Paund gibi ünlü yazarlarla tanışma fırsatı bulur. İtalya, Yunanistan, Türkiye, İsviçre ve Almanya gibi ülkeleri gezerek kendi için yazınsal anlamda değer taşıyan yolculuklar yapar. Gezileri sırasında edindiği izlenimlerini kaleme alır ve zaman içinde öykülerini yayımlamaya başlar. İstanbul gezisinde Kurtuluş Savaşı hakkında bir yazı dizisi yazmıştır. Yazdığı bu öyküler dönemin en önemli dergilerinde yayımlanır ve ismi hızla yayılmaya başlar. İnsanlar arasında Kısa Öykü Üstadı olarak bilinmeye başlayan Hemingway, 1929 yılında yayımladığı Silahlara Veda isimli eseri ile ünü zirveye ulaştı. Yazar olarak nam salan ünlü yazar muhabirliğini ve gezginci ruhunu yaşatmaya devam etmek için seyahatlere çıkar.
Boğa güreşlerini çok sevdiğinden sıklıkla İspanya’ya gider. İspanya’da yaşanan iç savaşta Cumhuriyetçileri destekler. Gezerken gördüğü savaşlardan edindiği izlenimleri Çanlar Kimin İçin Çalıyor adlı romanında kaleme almıştır. 2. Dünya Savaşı sırasında savaş muhabirliği yapan Hemingway, savaşın ardından Yaşlı Adam ve Deniz adlı yapıtlarını yazar. Havana’ya yaptığı seyahat sırasında Fidel Castro ile tanışır, ondan çok etkilenir ve aralarında büyük bir dostluk başlar. Çok hareketli bir yaşam süren Hemingway, hayatının sonlarına doğru depresyon ve anksiyete yaşar. İyileşmesi için elektroşok tedavisi bile görür. Fakat 1961 yılında yaşadığı rahatsızlıkların etkisiyle av tüfeğiyle intihar etti ve hayatını kaybetti. Hemingway ile olan yakın dostluğunun anısına Fidel Castro, Havana’da adına bir anıt diktirmiştir.
2- Ernest Hemingway’in Edebi Kişiliği
Amerikalı yazar Hemingway’in romanları ve kısa öyküleri farklı bir üsluba sahiptir. Özellikle kısa öyküleri ile üne kavuşmuş olan yazarın romanları da aynı başarıyı elde etmiştir. Kurgu romancılık alanında olan Güneş de Doğar yazarın ilk basılan romanıdır. Güneş de Doğar kurgu romancılığını etkilemiştir. Hemingway kısa cümleleri ile dikkatleri çekmektedir. Hareketli yaşamındaki gezilerinin tesirleri eserlerine yansımıştır. Boğa güreşlerinin etkisini Öğleden Sonra Ölüm’de, safari turlarının etkisini ise Afrika’nın Yeşil Tepeleri adlı yapıtlarında görmek mümkündür. Hayatını coşkuyla yaşayan yazar ölümün gölgesini düşüncelerinden ve yazılarından ayırt etmemiştir. Ünlü yazar eserlerinde çarpıcı ve özlü bir dil kullanır. Olayların bağlantısını büyük titizlikle kurmaktadır.
Hemingway, eserlerinde kullandığı dilde oldukça başarılı olan Mart Twain’den çok etkilenmiştir. Az sözle yoğun anlatıma özen göstermektedir. Bazı edebiyatçılara göre yazarın ilk dönemleri natüralisttir. İnsanların davranışlarını içten değerlendirmektedir. Eserlerinde, kendi hayatını tehlikeye atarak insanlarla birlikte ölüm ve ölümsüzlük duygusunu yaşatmaya çalışır. Onu ilgilendiren toplumun uygarlığı değildir. Onu ilgilendiren insanın evrenle olan ilişkisidir. Toplum sorumluluğunu törellik açısından inceler. Hatta toplumun ve dünyanın tek parçası olduğunu belirtir. insanın tek yaşamadığı için topluma karşı sorumluluklarının olduğunu ve bu sorumluluğu hissetmesi gerektiğini belirtir.
3- Hemingway’in Eserleri
Hemingway, seyahatlerinde gördüklerini yazılarına ve eserlerine aktarmıştır. 1938 yılında Madrid kuşatmasıyla ilgili The Fifth Column yani Beşinci Kol adlı oyunu yazmıştır. Bunun dışında dünyaca ünlü yazarın eserleri şunlardır:
- Çanlar Kimin İçin Çalıyor
- Silahlara Veda
- Kadınsız Erkekler
- Afrika’nın Yeşil Tepeleri
- Güneş de Doğar
- İhtiyar Balıkçı ve Deniz
- Tehlikeli Yaz
- Varlık Yokluk
- Paris Bir Şenliktir
- Öğleden Sonra Ölüm
Far Whom the Bell Toll yani Çanlar Kimin İçin Çalıyor adlı eserini 1940 yılında İspanya iç savaşından esinlenerek yazmıştır. Satış rekorları kıran eser, yazarına Pultizer Ödülü’nü kazandırdı.
Okyanusta dev bir balık avladıktan sonra köpekbalıklarına kaptıran yaşlı balıkçı Santiago’nun direnişini anlatan İhtiyar Adam ve Deniz isimli uzun öyküsü, Hemingway’a Nobel Edebiyat Ödülünü kazandırmıştır.