Hüseyin Cahit Yalçın'ın Hayatı ve Eserleri

Hüseyin Cahit Yalçın, Türk gazeteci, yazar, çevirmen, siyasetçi.

Doğum tarihi ve yeri: 7 Aralık 1875, Balıkesir.
Ölüm tarihi ve yeri: 18 Ekim 1957, İstanbul.

1- Hüseyin Cahit Yalçın'ın Hayatı

Yalçın 7 Aralık 1875’te babasının görevi nedeniyle bulundukları Balıkesir’de dünyaya gelmiştir. Yazar İlköğrenimini İstanbul’da, ortaöğrenimini Serez’de Askeri Rüştiye’de tamamlamış , 1889’da İstanbul’da Dersaadet İdadîsinde (İstanbul Lisesi) öğrenim görmüştür. Edebiyata ilgisi öğrencilik yıllarında başlayan yazar İlk romanı "Nâdide" 1891’de yayımlanmıştır.

Lise öğrenimini tamamladıktan sonra 1893-1896 yılları arasında İstanbul’da, Mekteb-i Mülkiye’de yükseköğrenim görmüş, okulun son sınıfında birkaç arkadaşıyla “Mektep” adlı dergiyi çıkararak gazeteciliğe başlamıştır. Daha sonra Edebiyat-ı Cedide topluluğuna katılan Hüseyin Cahit, gazetecilik yaşamını Servet-i Fünun dergisinde yayımlanan öyküleri, sanata ilişkin makalelerinin yanı sıra, Mütalaa, Tarik, Sabah ve Saadet gibi gazetelerdeki yazıları ile de sürdürmüştür. 1896’da yükseköğrenimini ikincilikle tamamlamıştır. Bir süre Maarif Nezareti Mektub-i Kalemi’nde çalıştıktan sonra 1897 yılından itibaren Vefa ve Mercan İdadilerinde Türkçe, Fransızca öğretmenliği ve idarecilik yapmıştır. 1899’da ilk öykü kitabı Hayat-ı Muhayyel 'i yayımlanmıştır. 1900 yılında Tevfik Fikret’in dergiden ayrılmasından sonra Servet-i Fünun Dergisi’nin yönetimini üstlenen yazar 1901'de ikinci romanı "Hayal İçinde" Servet-i Fünun’da tefrika edilmiştir. Dergi, 16 Ekim 1901’de yayımlanan, Fransızcadan çevirdiği “Edebiyat ve Hukuk” adlı bir yazıda Fransız Devrimi’nden söz edildiği gerekçesiyle II. Abdülhamid yönetimince kapatılınca bir süre yazı yaşamından çekilmiş, 1901-1908’de dilbilgisi ve sözlük çalışması yaparak, "Türkçe Sarf ve Nahiv" adında bir dil bilgisi kitabı hazırlamıştır.

1908'de II. Meşrutiyet'in ilanından sonra memuriyetten ayrılmış ve edebiyatı bırakıp gazeteciliğe ve siyasete başlamıştır. İttihat ve Terakki yöneticilerinin isteği doğrultusunda Ağustos 1908'de Tevfik Fikret ve Hüseyin Kazım Kadri ile birlikte Tanin gazetesini kurarak İlk sayısı 1 Ağustos 1908’de yayımlanan gazetenin başyazarlığını üstlenmiştir. İttihat ve Terakki'nin siyasi alanda bir nevi kalemşoru olan yazar, , zamanla kamuoyunun gözünde İttihat ve Terakki ile özdeşleştirilmiş ve onun yayın organı olarak görülmüştür. Aynı yıl İttihat ve Terakki'den milletvekili seçilmiştir. 1908-1912 Osmanlı Meclisi Mebusanı, 1912 Nisan-Ağustos Osmanlı Meclis-i Mebusanı ve 1914-1918 Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda İstanbul milletvekili olarak yer almıştır. Meclisin ikinci dönem çalışmalarında meclis başkanlığını yürütmüştür. 31 Mart Ayaklanması sırasında ayaklanmayı çıkaran güçler tarafından matbaası basılan ve öldürülmeye çalışılan Hüseyin Cahit, saklanıp Romanya’ya kaçmış ve Mehmet Reşat’ın tahta çıkarıldığı 27 Nisan 1909’da ülkeye dönerek gazetesinin yayınını sürdürmüştür.

Hükümete yönelik eleştirileri yüzünden 1912’de gazetesinin kapatılması üzerine Viyana’ya kaçan yazar, Bâb-ı Âli Baskını’ndan sonra İstanbul’a dönebilmiştir Ocak 1913’te yeniden çıkartmaya başladığı Tanin’de eleştirilerini artık İttihat ve Terakki’ye yönelten yazar ,Partiden gelen uyarıların sıklaşması üzerine Tanin’i 30 Ocak 1914’te partiye satmıştır. Demokrat Parti yönetimine karşı bir yazısından dolayı 1954'te 79 yaşında tutuklanarak hapse girmiş ve kısa süre sonra Cumhurbaşkanı tarafından bağışlanarak çıkmıştır. Hapishaneden çıktıktan sonra da yazı yazmayı ve iktidarı eleştirmeyi sürdürmüş, 1957 seçimlerinde tekrar milletvekili adayı olmuş ancak seçimlerin sonucunu öğrenemeden 18 Ekim 1957 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetmiştir. Cenazesi, Feriköy Mezarlığı'na defnedilmiştir.

2- Hüseyin Cahit Yalçın'ın Edebi Kişiliği

Yazar roman ve hikâyelerinde şairane ve süslü bir üslup kullanmıştır. Öykülerinde İstanbul'da yaşayan azınlıkları, seçkin kişileri anlatmıştır. Eski-yeni tartışmalarında yeni edebiyatın başta gelen savunucularından olmuştur.

3- Hüseyin Cahit Yalçın'ın Eserleri

• Roman:
  • Nadide (1891)
  • Hayal İçinde (1901)
• Öykü:
  • Hayat-ı Muhayyel (1899)
  • Niçin Aldatırlarmış? (1922)
  • Hayat-ı Hakikiye Sahneleri (1909)
• Diğer:
  • Kavgalarım (1910)
  • Edebi Hatıralar (1935)
  • Siyasal Anılar (1975)
  • Talat Paşa (1943)
  • Türkçe Sarf ve Nahiv (1908)
  • Benim Görüşümle Olaylar (4 cilt, 1945-47)
  • Seçme Makaleler (1951)