Mahmut Yesari'nin Hayatı ve Eserleri

Mahmut Yesari Türk roman ve oyun yazarı.

Doğum tarihi ve yeri: 5 Mayıs 1895, İstanbul.
Ölüm tarihi ve yeri: 16 Ağustos 1945, İstanbul.

1- Mahmut Yesari'nin Hayatı

5 Mayıs 1895’te İstanbul’da İstanbul’un önemli ve köklü ailelerinden Yesarîzâdeler’in oğlu olarak dünyaya gelmiştir . Aileye ismini veren meşhur hattat Yesârî Mehmed Es’ad Efendi, Mahmut Yesari’nin büyük dedesidir. Yazar, vücudunun sağ tarafı felçli olarak doğduğu için sol elini kullanmak zorunda kalmış, bundan dolayı kendisine solak anlamına gelen “Yesari” lakabı verilmiş ve hattatlar arasında da bu lakapla anılmıştır.

Yazarın çocukluğu, bedensel memnuniyetsizlikler ve psikolojik sorunlarla geçmiştir. Bunun en önemli sebebi kafatasında doğuştan bir özrün bulunmasıdır. Yaradılıştan gelen bu özre karşın son derece zeki, meraklı ve sanata ilgi duyan bir çocuk olarak yetişmiştir (Temizsu 2014: 16). Öğrenim hayatına, Burhan-ı Terakkî Mekteb-i İbtidaisi’nde başlamış, burayı bitirdikten sonra İstanbul Sultânîsi’nde yatılı olarak okumuştur. On beş on altı yaşlarında iken Gıdık adlı mizah mecmuasında karikatürleri yayımlanmış ve bunun sonucunda Sanayi-i Nefise Mektebi’ne gönderilmiştir. Okuldaki eğitimi I. Dünya Savaşı yıllarında gönüllü olarak askere yazıldığı için yarıda kalmıştır. Yüz on bir günlük memurluğu ve kısa bir dönem Derleme Müdürlüğü’ndeki musahhihliği dışında bütün hayatını kalemiyle kazanmış, üç kez evlenmiştir.

Çoğunlukla düzensiz ve bohem bir hayat süren Yesari, orta yaşlarında tüberküloz hastalığına yakalanmış, Yakacık Sanatoryumu’nda tedavi görmüş, ancak kurtarılamayarak 16 Ağustos 1945’te burada vefat etmiştir. Yazarın cenazesi 17 Ağustos 1945’te Kadıköy Osmanağa Camii’nden kaldırılarak, Çamlıca Çakaldağ’da bulunan Yesarizâde aile kabristanına defnedilmiştir. Mahmut Yesari’nin sanat ve edebiyat anlayışı, iki ana düzlemde kendini göstermiştir. Bunlardan ilki yazarın gerçekçi roman anlayışı, diğeri ise onun sanatı toplum açısından görüyor olmasıdır. Roman hakkındaki görüşlerinde, sıklıkla romanın hayatın pratiklerine ve “gerçek olan”a uygun olması gerektiği üzerinde durmuştur. Ona göre bir edebi metni başarılı kılan, ele alınan konunun gerçeklere uygun bir anlatımla kurgulanmış olmasıdır. Bu anlatım aynı zamanda, yazarı halka yönelmeye götürür. Nitekim bu sayede, edebiyat dünyasında uzun yıllar ‘halk romancısı’ olarak tanınmıştır

2- Mahmut Yesari'nin Edebi Kişiliği

Yazar. gerçekçi roman anlayışının bir sonucu olarak romanlarında halkın dilini yansıtan, sade, açık ve anlaşılır bir dil kullanmıştır. Komedi türü yazılarında sıklıkla ele alınan temalar, yanlış anlaşılmalar, uyuşmazlıklar, kadın-erkek ilişkileri ve topluma yabancılaşma gibi temalardır. Dramlarda ise daha çok, yazarın romanlarında ve öykülerinde olduğu gibi, toplumsal adaletsizlikler, varlıklı insanların yaşamlarındaki sahtelik, yoksul insanların yaşam mücadeleleri işlenmiştir.

3- Mahmut Yesari'nin Eserleri

• Roman-Hikaye:
  • Çoban Yıldızı (roman, 1925),
  • Çulluk (roman, 1927),
  • Pervin Abla (roman, 1927),
  • Kırlangıçlar (roman, 1930),
  • Su Sinekleri (roman, 1932),
  • Bahçemde Bir Gül Açtı (roman, 1932),
  • Tipi Dindi (roman, 1933),
  • Yakut Yüzük (roman, 1937),
  • Gece Yürüyüşü (roman, 1944)
  • Yakacık Mektupları (hikayeler, 1938),
  • Bağrı Yanık Ömer,
  • Geceleyin Sokaklar
• Piyesleri:
  • Tablo,
  • Asri Hülyalar,
  • Bekir’in Rüyası,
  • Ayrı Oda,
  • Çürük Merdiven,
  • Sancağın Şerefi,
  • Sürtük,
  • Telli Turna,
  • Hanife Hanım Hizmetçi Arıyor,
  • Serseri