Memduh Şevket Esendal'ın Hayatı ve Eserleri

Mustafa Memduh Şevket Esendal, Türk yazar, diplomat ve siyasetçi.

Doğum tarihi ve yeri: 29 Mart 1883, Çorlu
Ölüm tarihi ve yeri: 16 Mayıs 1952, Ankara

1-Memduh Şevket Esendal'ın Hayatı

Yoksul bir ailenin çocuğu olarak 29 Mart 1883, Çorlu'da dünyaya gelmiştir. İmkansızlıklar nedeniyle İlkokulu bile bitiremeyen yazar, kendi kendini yetiştirmiş, Yirmi yaşında İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girmiştir. Esendal babasının  ölümüyle  Ailenin tüm sorumluluğunu üstlenmiştir. İstanbul'a  göç etmek zorunda kalırlar. 

İttihat ve Terakki tarafından İstanbul Teftiş Kurulu'na çağrılan yazara, parti müfettişi görevi verilir. Tüm yurdu gezme, görme olanağına kavuşan Esendal,  Kurtuluş Savaşı'mız sırasında Atatürk'le birleşen İttihatçılar arasında yer alır.  Büyük Millet Meclisi kurulunca Azerbaycan'a ortaelçi olur. Bu görevi 4-5 yıl yürüttükten İstanbul'a dönünce Kabataş ve Galatasaray liselerinde tarih­ coğrafya öğretmenliği yapmıştır. Tahran elçiliğine atanır. Elazığ'dan milletvekili olur  Moskova elçiliği yapar. Bilecik'ten iki ayrı dönem milletvekili, daha sonra da CHP genel sekreteri seçilmiştir. 16 Mayıs 1952'de Ankara'da yaşama gözlerini yummuştur.

Esendal'ın ilk yazıları İrtika (, Musavver Fen ve Edep  gazete ve dergilerinde çıkmıştır. 1934 yılında M.Ş.E. takma adıyla Ayaşlı ile Kiracıları romanını yayımlar. Bu romana CHP'nin düzenlediği roman yarışmasında derece alır. Ülkü, Sanat ve Edebiyat Gazetesi, Seçilmiş Hikayeler Dergisi, Türk Dili, Ulus dergi ve gazetelerinde hikayeleri yayımlanmıştır Siyasi kişiliğini ayrı tutmak istemesi sebebiyle çalışmalarını, sayıları 12'yi bulan takma adlarla yayımlamıştır. M.Ş.E., Mustafa Yalınkat, Mustafa Memduh, M.Oğulcuk, İstemenoğlu en çok kullandığı takma adlarından olmuştur.

2-Memduh Şevket Esendal'ın Edebi Kişiliği

Türk edebiyatında Çehov tarzı öykünün ilk temsilcisi sayılan yazar, kişilerin günlük yaşamda dikkat çekmeyen yönlerini anlattığı öyküleri ile tanınır. Durum öyküsünün ilk temsilcisi olan yazarın son derece güçlü bir gözlem yeteneği vardır. Kendi ifadesiyle “topluma ayna tutan” bir sanatçıdır.

Hikayelerinde olaydan ziyade kişilerin ve nesnelerin anlık durumlarını ayrıntılı bir gözlemle işlemiştir. Konularını sıradan insanların günlük yaşamından almış, ev içi yaşam, aile ilişkileri, kahve-mahalle ortamı gibi temaları işlemiştir.

3-Memduh Şevket Esendal'ın Eserleri

• Roman:
  • Ayaşlı ve Kiracıları (1934-1957)
  • Vassaf Bey (1983, ölümünden sonra)
  • Miras
• Öykü:
  • Bir Kucak Çiçek
  • Bizim Nesibe
  • Gödeli Mehmet
  • Güllüce Bağları Yolunda
  • Hava Parası
  • İhtiyar Çilingir
  • Kelepir
  • Mendil Altında
  • Otlakçı
  • Sahan Külbastısı
  • Veysel Çavuş
  • Gönül Kaçanı Kovalar
  • Mutlu Bir Son
  • Hikayeler 1. Kitap (1946, Otlakçı adıyla 1958)
  • Hikayeler 2. Kitap (1946 Mendil Altında adıyla 1958)
  • Temiz Sevgiler (iki cilt, ölümünden sonra 1983)
  • Veysel Çavuş (1984, ölümünden sonra)
  • Bir Küçük Çiçek (1984, ölümünden sonra)
  • İhtiyar Çilingir (1984, ölümünden sonra)
  • Bütün eserleri 9 cilt olarak 1983-1984'te yayınlandı
• Hatıra:
  • Tahran Anıları ve Düşsel Yazılar
• Mektup:
  • Kızıma Mektuplar
  • Oğullarıma Mektuplar