Orhan Şaik Gökyay'ın Hayatı ve Eserleri

Orhan Şaik Gökyay, Türk edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı, şair, öğretmen.

Doğum tarihi ve yeri: 16 Temmuz 1902, İnebolu
Ölüm tarihi ve yeri: 2 Aralık 1994, İstanbul

1- Orhan Şaik Gökyay'ın Hayatı

16 Temmuz 1902'de Kastamonu İnebolu'da doğan şair 1994'te İstanbul'da yaşamını yitirmiştir Ortaöğrenimini Aydın ve Kastamonu'da tamamlamış, 1922'de Ankara Muallim Mektebi'ni bitirmiştir. Bir süre ilkokul öğretmenliği yapan şair, ardından 1927'de Kastamonu Lisesi'nden, 1930'da İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden diploma almıştır. Çeşitli liselerde edebiyat öğretmenliği yapmış,1939'da Ankara Musiki Muallim Mektebi'ne müdür olarak atanmıştır. 1947-1951 arasında Galatasaray Lisesi'nde öğretmenlik, 1951-1954 arasında İngiltere'de öğrenci müfettişliği ve kültür ateşeliği yapan Gökyay,1960-1962'de Londra Üniversitesi'nde Türk dili okutmanı olarak çalışmıştır.

1969'da İstanbul Eğitim Enstitüsü'ndeki edebiyat öğretmenliği görevinden emekliye ayrılan şair , 1984'ten sonra Marmara ve Mimar Sinan üniversitelerinde divan edebiyatı dersleri vermiştir. 1938 yılında Dede Korkut hikâyelerini yayınlamış bu eser ile “Dede Korkut’un torunu” unvanını almıştır. Bestesini Necil Kazım Akses ile Ulvi Cemal Erkin'in müştereken yaptıkları Konservatuvar Marşı’nın güftesini yazmıştır En önemli araştırmalarından birisi olan “Kabusname” ilk defa 1944’te yayımlanmış, bu kitap, Emir Unsurü'I-Meali Keykavus'un 1082 yılında, oğlu Giylanşah için "Nasihat-name" türünde yazılmış bir eserdir. 1991’de Devlet Sanatçısı unvanı ile ödüllendirilmiştir. Değerli kitaplardan oluşan kütüphanesini 1984’te kurulan Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Kütüphanesi’ne bağışlamıştır.

2- Orhan Şaik Gökyay'ın Edebi Kişiliği

İlk başlarda şair, âşık tarzına uygun, çoğunlukla ulusal konuları işleyen lirik şiirler yazmıştır 1940'lardan sonra edebiyat tarihi, folklor ve halk edebiyatı araştırmalarına yönelmiş, eski metinleri incelemiş, eklediği notlarla birlikte sadeleştirilmiş basımlarını hazırlamıştır Gökyay, şiirlerini kitap olarak yayınlamamıştır. Yalnızca 5 şiirini İngilizce çevirileriyle birlikte Birkaç Şiir-Poems kitabında toplamıştır.

3- Orhan Şaik Gökyay'ın Eserleri

• Şiir:
  • Birkaç Şiir-Poems (1976)
• Sadeleştirme - Düzenleme:
  • Dede Korkut (1938)
  • Bugünkü Dille Dede Korkut Masalları (1939)
  • Dedem Korkudun Kitabı (1973)
  • Katip Çelebi Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri (1957)
  • Katip Çelebi'den Seçmeler (1938)
  • Kabusnâme (1944, Mercimek Ahmed'in Keykâvus'undan çeviri)
  • Eşkâl-i Zaman (1969, Ahmet Rasim'den)
  • Ferah-Cerbe Fetihnâmesi (1975, Zekeriyazâde'den)
  • Mevâ-idü'n Nefâis fi Kavaidi'l Mecâlis (Görgü ve Toplum Kuralları Üzerinde Ziyafet Sofraları) (2 cilt, 1978, Gelibolulu Mustafa Âli'den)
  • Hâlâtü'l Kahire mine'l Adâti'-z Zâhire (1984)
• Eleştiri:
  • Destursuz Bağa Girenler (1982)