Schiller'in Hayatı ve Eserleri

Johann Christoph Friedrich von Schiller, 1802 yılında soyluluk unvanı almış bir şair, filozof, tarihçi ve en önemli Alman dram yazarıdır.

Doğum tarihi ve yeri: 10 Kasım 1759, Marbach am Neckar, Almanya.
Ölüm tarihi ve yeri: 9 Mayıs 1805, Weimar, Almanya.

1- Schiller'in Hayatı

Schiller dünyaya 1759 tarihinde Marbach am Neckar’da gelmiştir. Ailesinde 5 kız içerisinden tek erkek çocuğudur. Babası reklam memuru olduğu için Schiller, 1763 yılında Lorch’a taşınmıştır. 1766 yıllarında kız kardeşinin doğması üzerine Ludwigsburg’ a taşınmak zorunda kalmışlardır. Taşındıkları yıl Schiller Latin okuluna başlar. Bu yıllarda “Absalon” ve “Hristiyanlar”adlı tiyatro eserlerini kaleme almaya başlamıştır. Ailesi Schiller’e askeri akademide okuması için çok baskı uygulamış, bu yüzden Schiller Karlsschule askeri akademisine yazılmıştır. Ancak yıllar geçtikten sonra hukuk eğitimi de almaya başlar şair.

Schiller askeri akademinin disiplin ve baskılarına daha çok dayanamayıp 1775 yılında tıp bölümüne geçiş yapar. Bu yıllarda Klopstock’un yazmış olduğu birçok şiir Schiller’in dikkatini ve ilgisini çeker. Her ne kadar askeri okul ve tıp üzerine okumuşluğu olsa da Schiller her zaman şiir konusunda iyi olmuş ve bu yıllarda Der Student von Nassau dramını yazmıştır. İlk defa basılan şiiri ise Der Abend olmuştur. Tıptan sıkılan ve bunalan Schiller, 1779 yılında tıp sınavını vermiş ve tıptan istifasını istemiştir. Bu istek tam bir yıl sonra kabul görülmüştür. İstifasının üstünden tam bir yıl geçmiş ve Schiller “Haydutlar” adlı tiyatro eserini bitirmiştir .Dönemin ruhunu yansıtan bu eser büyük bir kitle tarafından sevilmiş ve saygı duyulmuştur. Özellikle genç kitle bu eseri çok sevmiştir. Ancak kraliyet bu eserin oynanmasını yasaklamıştır. Fakat Schiller arkadaşlarıyla birlikte bu eseri oynamış, bu yüzden Kral Schilleri 14 gün ceza evine attırmıştır. Schillerin şiir ve tiyatro yazmasına da yasak getirmiştir. Haydutlar eserini büyük bir coşku ile seven genç kitle bu karara büyük bir öfke duymuş, bu genç kitle zamanla Haydutlar Çetesi kurmaya başlamıştır. Edebiyat tarihçilerince Nikol List adlı büyük çete başının ün kazanması ve oluşmasında bu eserin büyük önemi olduğunu söylemişlerdir Haydutlar eserinde ana fikir kanun ve özgürlük arasındaki çatışmadır. Bununla birlikte o zamanlarda önemli yer tutan Amaç araçları meşru kılar atasözünün aksini ortaya koymuştur.

Şiir ve tiyatro yasaklarından sonra Schiller daha fazla baskılara dayanamamış ve Stuttgart’tan kaçarak Mannheim’e gitmiştir. Kaçışı sırasında yanında arkadaşı Andreas Streicher bulunmuştur ve bu kaçışı bir kitap haline getirip basımını yapmışlardır. Schiller okul arkadaşı olan Wilhelm von Wolzogen aracılığı ile arkadaşının annesinin yanına taşınmıştır. Meiningen’de bulunan kütüphaneye sık sık gider araştırmalar yapmış ve kütüphaneci ile iyi bir arkadaşlık kurmuştur. Daha sonra tiyatro müdürü olan Dalberg’in iş teklifini kabul edip tiyatro müdürü olmuştur. Schiller o yıllarda çok yaygın olan sıtma hastalığına yakalanmıştır. Bu yüzden dolayı işini aksatmış ve büyük bir düşüşe neden olmuştur. Bu düşüş Schillerin Dalberg tarafından kovulmasına sebep olmuştur. Kovulmadan sonra Schiller borçlular hapishanesine düşmüştür. Çıktıktan sonra Schiller büyük para sıkıntılar çekmiştir Leipzig’e taşınan Schiller, buradaki Gottfrie Körner adlı arkadaşının yanında kalmaya başlamıştır. Bu arkadaşı 4 yıl boyunca Schiller'in tüm eserlerinin basılmasındaki masraflarını ödemiştir. Schiller'in 1786 yıllarında “Thalia” dergisinde birçok öyküleri yayınlanmıştır. Bu yayınlanan öyküler daha sonraları Onursuz Suçlu adlı eser olarak basılmışlardır. Schiller bu yıllarda Tharandt’ta taşınmış ve Don Karlos adlı eserini yazıp tamamlamış . aynı yıl Don Karlos dramı yayınlanıp hemen sahnelenmiştir.

Schiller Vo Lengefeld adlı bir bayanla evlenmiştir. Nikahı kıyan papazda Schiller ile aynı mesleği yapmaktadır. Evlilikleri sonrasında Schiller birçok hastalığa yakalanmıştır. Ve bu hastalık Schilleri hayatı boyunca peşini bırakmamıştır. Schiller, Fransız devrimine hep karşı çıkmış bu yıllarda olan idamlar ve cezalara hep üzülerek nefretle karşılamış, devrim yıllarında 30 Yıl Savaş adlı eserini tamamlamıştır.

Schillerin üçüncü çocuğu 1799 yılında dünyaya gözlerini açmış , Schiller üçüncü çocuğundan sonra ailesiyle birlikte Wimar’a taşınmıştır. Taşınmasından kısa bir süre sonra soyluluk ünvanını kazanarak Friedric Schiller ünvanını almış aynı yıl içerisinde annesi vefat etmiştir. Schiller birçok hastalık ve yaşantısında meydana gelen kötü olaylar sonrasında iyice yıpranıp kötüleşmeye başlamıştır. Hastalığı ilerlemesine ve daha da ağırlaşmasına rahmen Schiller Jean Baptiste Racine’nin trajedisinin çevirisini yapmıştır. Schillere aynı yıl içerisinde akciğer iltihaplanması teşhisi konulmuş ve kısa bir süre sonra dünyaya gözlerini yummuştur.

2- Schiller'in Edebi Kişiliği

Doğa tasvirli şiirleri ile gayet başarılı olmuştur. Şairin asıl alanı düşünsel/didaktik şiirdir, çoğu yazara ilham olmuş ve dramatik şiirleri en sevilen Alman balatları arasına girmiştir.

3- Schiller'in Eserleri

• Tiyatro:
  • Haydutlar (1781)
  • Hile ve Aşk (1783)
  • Fiesco'nun Genua'ya Yemini (1784)
  • Könners Vormittag (1787)
  • Don Karlos (1787/1788,)
  • Wallenstein Üçlemesi (1799)
  • Maria Stuart (1800)
  • Orleans Bakiresi (1801)
  • Messinalı Gelin (1803)
  • Wilhelm Tell (1803/1804)
  • Sanatın Biatı (1804)
  • Demetrius (Tamamlanmadı, 1805)
• Düzyazıları:
  • Onursuz Suçlu (1786)
  • Ruhların Tanığı (Fragman)
  • Yüce bir davranış.
• Lirik eserleri:
  • Johann Christian Weckherlin'in Genç Yaşta Ölümüne Ağıtlar (1781)
  • Sevince Kasideler (1786)
  • Boyun Eğme (1786)
  • Yunan Tanrıçaları (ilk sürüm 1788, ikinci sürüm 1800)
  • Hektor'ün Vedası (1790)
  • Sais'e Sisli Resim (1795)
  • Dünyanın İkiye Bölünmesi (1795)
  • Dalgıç (1797)
  • Ibikus'un Turnaları (1797)
  • Ritter Toggenburg (1797)
  • Eldiven (1797)
  • Eisenhammer'a Yolculuk (1797)
  • Polykrates'in Yüzüğü (1798)
  • Uçurtma Savaşı (1798)
  • Kefalet (1798)
  • Çanın Şarkısı (1799)
  • Naenie/ Nänie (1800)
  • Yeni Yüzyıla Giriş (1800)
  • Zafer Töreni (1803)
• Felsefi Yazıları:
  • Fizyolojinin Felsefesi (1779)
  • İnsanın Vahşi Doğası ve Ruhu ile İlişkisi Üzerine (1780)
  • Tiyatro Eserine Ahlâki bir Kurum Olarak Bakmak (1784)
  • Trajik Olaylar Karşısında Duyulan Hazzın Nedenleri Üzerine (1792)
  • Augustenburg Mektupları (1793)
  • İncelik ve Onur Üzerine (1793)
  • Kallias Mektupları (1793)
  • İnsanın estetik terbiyesi üzerine (1795)
  • Doğal ve Duygulu Şiir Üzerine (1795)
  • Dilettantizm Üzerine /Amatörlük Üzerine (1799, Johann Wolfgang Goethe ile Birlikte) Yücelik Üzerine (1801)
• Tarihi Eserleri:
  • Birleşik Hollanda'nın, İspanya Hükümeti'nden Ayrılışının Tarihi (1788)
  • Dünya tarihi nedir ve ne amaçla okutulur? (26 Mayıs 1789-1790)
  • Otuz Yıl Savaşının Tarihi (1790)
  • Çeviri ve Uyarlamaları
  • Euripides: Iphigenie Auris'te Euripides sahneleri (Scenen aus den Phönizierinnen) William Shakespeare: Macbeth Turandot (Carlo Gozzi'den sonra 1801)
  • Amca Rolünde Yeğen (Komedi/Louis-Benoît Picard'den sonra 1803) Der Parasit oder Die Kunst, sein Glück zu machen (Komedi, Picard'dan sonra 1803)
  • Racine: Phèdre (1805)
  • Denis Diderot: Jacques le fataliste et son maître (Bazı kısımları "Dişil İntikamın Tuhaf Bir Örneği" başlığı altında çevrildi. 1785)