Edebiyat Dünyasının Ünlü Savaş Karşıtı Romanları

Edebiyat, pek çok sanatçı için büyük bir muhalefet geleneği barındırıyor. Bu muhalefetin başlıca unsurlarından bir tanesi ise savaş karşıtlığı... Edebiyat tarihi Birinci Dünya Savaşı, İkinci Dünya Savaşı, Vietnam Savaşı ve daha pek çok savaşın atmosferinde yazılmış çok sayıda savaş karşıtı yapıta ev sahipliği yapıyor. Kimi sanatçılar savaşın korkunç etkilerini şiirlerine dökerken; kimileriyse bunu bir hiciv şeklinde romana döküyor. Bu içeriğimizde sizler için birbirinden anlamlı beş savaş karşıtı eseri bir araya getirdik!

Ernest Hemingway - Çanlar Kimin İçin Çalıyor

Hemingway'in 1940 yılında kaleme aldığı ünlü eseri, İspanyol İç Savaşı sırasında geçiyor. Faşizme karşı mücadele veren Amerikalı profesör Robert Jordan'ın bakış açısıyla takip ettiğimiz roman, savaşın ne kadar anlamsız olduğunu gözler önüne seriyor. Cinayet ve tecavüz de dahil olmak üzere iç savaşın vahşi doğasını okurlarına anlatan Ernest Hemingway, iyi bir amaç için öldürmenin ahlaki belirsizliklerini sorguluyor.

Popüler kültürde kendine büyük bir yer edinen Çanlar Kimin İçin Çalıyor, 1943 yılında Sam Wood imzasıyla sinemaya uyarlandı. Filmin başrollerinde Gary Cooper ile Ingrid Bergman yer aldı. Öte yandan bir başka önemli sinema yapıtı Donnie Darko'nun müziklerinde de bu kitaptan esinlenildi.

Metallica grubu da Hemingway'in etkisi altında kalanlardan... Grubun en popüler şarkılarından biri olan Fow Whom The Bell Tolls, kitapla aynı adı taşıyor. Şarkının sözlerinin de yine bu romandan esinlendiği biliniyor. Son olarak Charles Bukowski'nin bu romana atıfta bulunan Çanlar Kimse İçin Çalmıyor isimli bir kitabı da yer alıyor.

Erol Mutlu çevirisiyle okuyabileceğiniz bu etkileyici roman, Bilgi Yayınevi etiketiyle kitapçılarda bulunuyor. Ayrıca yine Hemingway’in Silahlara Veda adlı romanı da savaş karşıtı eserler arasında akıllara geliyor.

Joseph Heller - Madde 22

Niran Elçi çevirisiyle ve İthaki Yayınları etiketiyle raflarda bulabileceğiniz Madde 22, ünlü Amerikalı yazar Harper Lee tarafından "Okuduğum mantıklı tek savaş romanı," şeklinde tanımlanıyor. Kara mizahta bir doruk noktası olan bu eser, bir Akdeniz adasında yer alan Amerikan üssünde geçen sıra dışı olayları konu alıyor.

İkinci Dünya Savaşı karşısında hicivle duran Joseph Heller, savaşın ne kadar saçma bir şey olduğunu etkileyici bir şekilde kaleme alıyor. Yossarian, Major Major ve Milo Minderbinder gibi birçok sıra dışı karakteri bünyesinde barındıran roman, Amerikan edebiyatının köşe taşlarından biri olarak kabul ediliyor.

2. Dünya Savaşı sırasında bombardıman uçağı pilotu olan Heller, askeri bürokrasi hakkında edindiği tüm gözlemlerini bir çırpıda, mizahi bir şekilde kâğıda döküyor.

Kurt Vonnegut – Mezbaha Beş

The New York Times tarafından "Çok sert ve çok komik. Hüzünlü ve keyifli," şeklinde tanımlanan Kurt Vonnegut romanı, 2. Dünya Savaşı sırasında Dresden'in bombalanmasına odaklanıyor. Ancak kitabı diğer savaş karşıtı romanlardan ayıran en önemli noktalar, içerisinde zaman yolculuğu ve uzaylılar gibi motiflerin yer alması. Öte yandan Vonnegut'un kendine özgü benzersiz tarzı da kurguya oldukça renk katıyor.

Modern bir klasik olarak anılan Mezbaha Beş, Hamdi Koç çevirisiyle Can Yayınları etiketi altında satılıyor. Vonnegut'un başyapıtı, savaşa karşı verdiği güçlü mesajlarıyla her kitaplıkta bulunmayı hak ediyor.

Jaroslav Hašek – Aslan Asker Şvayk ve Dünya Savaşı'nda Başından Geçenler

Birinci Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan ordusunda görev yapan Jaroslav Hašek, günümüzde bir kült haline gelmiş bu romanına, kendi deneyimlerinden de büyük katkılarda bulunuyor. Hatta öyle ki Hašek, Joseph Heller'in bu kitabını okusaydı, Madde 22'yi asla yazmaya gerek duymayacağını iddia ediyor.

Prag doğumlu anarşist yazar, bir Çek klasiği olan bu metinde yalnızca bir milliyetçi ya da "iyi" bir asker olmanın ne olduğunu değil; aynı zamanda orduyu, askeri disiplini ve bürokrasiyi de eleştiriyor. Kitap ünlü çevirmen Celal Üster imzasıyla, Can Yayınları etiketiyle satılıyor.

Louis-Ferdinand Celine - Gecenin Sonuna Yolculuk

Ünlü edebiyatçı Charles Bukowski'nin "son 2 bin yılın en büyük yazarı," olarak nitelendirdiği Celine, edebiyat dünyasına ilk olarak Gecenin Sonuna Yolculuk romanıyla adım atıyor.

Kitabın ana karakteri olan Ferdinand Bardamu, ailesine sinirlenerek evini terk ediyor. Bunun sonucunda askerlik ve doktorluk göreviyle Fransız ordusuna adım atıyor. Ancak Bardamu, orduya katıldıktan kısa bir süre sonra 1. Dünya Savaşı yaşanıyor. Ana karakterimiz savaşmak istemese de kendisini savaşa sürüklenmiş bir şekilde buluyor. Bunun tüm insanlık adına bir delilik olduğunu düşünüyor.

Celine imzalı bu ünlü eser, Yiğit Bener çevirisiyle Yapı Kredi Yayınları bünyesi altında kitapçılarda yer alıyor.