Pierre Corneill'nin Hayatı ve Eserleri

Edebiyatla İçerik Editörü

29 Nisan — min. okuma: 5-6 dakika

Pierre Corneille, Molière ve Jean Baptiste Racine'le birlikte 17. yüzyılın en büyük üç Fransız şair ve oyun yazarı.

Doğum tarihi ve yeri: 6 Haziran 1606, Rouen, Fransa.
Ölüm tarihi ve yeri: 1 Ekim 1684, Paris, Fransa.

1- Pierre Corneill'nin Hayatı

Yazar Norman kökenli, varlıklı bir orta sınıf ailesinin çocuğudur. Dedesi, babası ve amcası hukukçu, öbür amcası ve kardeşi din adamı, kardeşi Thomas ünlü bir şair ve oyun yazarıdır. Pierre, doğduğu kentteki Cizvit okuluna gitmiş,. Latince yazdığı şiirlerle iki kez ödül kazanmış ve daha sonra avukat olarak çalışma izni almıştır. 1628-1650 arasında, kentin suyolları ve orman dairesinde kralın danışmanı olarak çalışmıştır.

20 yaşına varmadan İlk oyunu Melite'i yazmıştır. Bu zarif ve nükteli komedinin; kendi başından geçen bir aşk öyküsüne dayandığı sanılmaktadır. İlk kez 1629'da Rouen'da sahnelenen oyun, ertesi yıl Paris'te oynanınca yazarının bile beklemediği bir başarı kazanır .İzleyen yıllarda Clitandre (1631), La Veuve (1632; Dul Kadın), La Galerie du palais (1632; Sarayın Koridoru), La Suivante (1634; Nedime), La Place royale 1634; Krallık Mevkii) ve L'Illusion comigue (1635; Gülünç Yanılsama) adlı komediİeri sahnelenmiştir.

Corneille'in bu yeteneğini fark eden Fransa'nın ünlü devlet adamı Kardinal Richelieu, onu oyun yazdırtmak üzere kurduğu ve bir anlamda yönlendirdiği les cinq auiteurs (beş yazar) topluluğuna almıştır. Yaradılışı bu toplu çalışmaya uymayan Corneille, La Comedie des Tuileries (1635; Tuileries Komedisi) oyununda, kendisine ısmarlanan üçüncü perdeyi Richeheu'nün istediği gibi yazmayınca aralan açılır. Gerçekte Corneille'in oyuna katkısı büyük sanat değeri taşımaktadır. Corneille, Sophonisbe'in etkisiyle Medee'yi (1635; Medea) yazarak trajedi türünü denemiştir . Bu oyunu, önce trajikomedi, sonra trajedi olarak adlandırılan ve 1637 başında sahnelenen Le Cid izlemiştir.

Günümüzde Fransız tiyatro tarihinin en önemli oyunu sayılan Le Cid büyük ilgi toplamıştır. Corneille ile rakip yazarlar Mairet ve Georges de Scudery arasında oyun yüzünden başlayan kuramsal tartışmalar, karşılıklı suçlama yazılarıyla sürmüş, bunun üzerine Richelieu, o sıralarda yeni kurulan Academie Française'in bu konuda bir karar vermesini istemiştir. Üç birlik kuralına uyulması gerektiğini savunan eleştirmenlerden Jean Chapelain başkanlığında, çok dikkatli bir dille yazılan Les Sentiments de L 'Academie française sur la tragicomedie du Cid (1637; Academie Française'in Le Cid Trajikomedisi Üzerine Görüşleri) adlı belgede oyunun estetik açıdan başarılıdır, ama tiyatro tekniği açısından yanlış, ahlaki açıdan ise yetersiz olduğu belirtilmiştir. Richelieu, Academie Française'in hu görüşüne dayanarak, Le Cid'in sahnelenmesini yasaklamıştır. 17. yüzyıl klasik Fransız tiyatrosunun en iyi oyunlarının temel özelliği kurallara uymaları değil, bir ahlaki ikilem ve kahramanların içine düştükleri bu ikilemin derinliğini kavradıkları an üzerinde yoğunlaşmalarıdır. Corneille Le Cid'in konusunu, 17. yüzyıl İspanyol yazan Guillen de Castro y Bellvis'ten almıştır , ama uzun, aşırı süslü ve şiddet dolu bu oyunda olduğu gibi konuyu dağıtmak yerine, tutkulu aşk ile aile bağlılığı ya da onum arasındaki çatışma üzerinde yoğunlaşmıştır . Böylece Le Cid. "klasik" anlayıştaki yoğun trajik an kavramının en olgun ve en yetkin anlatımını bulduğu Racine'in "saf" trajedilerinin de habercisi olmuştur. Esere yöneltilen eleştirilerden etkilendiği için Corneille, üç yıl oyun yazmamıştır. 1640'ta sahnelenen Horace (Horatius) ve 1641'de sahnelenen Cinna ya da tam adıyla Cinna, ou La Clemence d'Auguste (Cinna ya da Augustus'un Merhameti) , adlı oyunlarıyla yeniden tiyatroya dönmüştür. İlki 1641 de, İkincisi 1643'te yayımlanan oyunlar, konularını Roma tarihinden almıştır.

Corneille'in en güzel oyunları Le Cid, Horace, Cinna ve 1643'te sahnelenen Polyeucte martyr'den (Şehit Polyeucte) oluşan "klasik dörtleme"dir. Bu dört oyun Corneille'e özgü güç ve canlılığı yansıtır. İncelikli, belagatlı ve yüceltilmiş bir dille aktarılan düşünceler sağlam ve etkileyicidir. Genellikle 12 hecelik aleksandren ölçüsüyle yazan Corneille, bu ölçüyü şaşırtıcı bir esneklikle kullanarak, monologlarda, epigram ve hazırcevap sözlerle dolu konuşmalarda, öfkeye ya da ironiye yer veren pasajlarda bütün anlam ve anlattım inceliklerini yansıtmayı başarmıştır. Son oyunu Surena (1674), eski oyunlarında görülmeyen bir incelik ve duygusallık taşımıştır. Corneille bundan sonra, oyunlarının yeniden canlandırılmasını isteyen XIV. Louis'ye teşekkür etmek için yazdığı şiirler (1676) dışında ürün vermemiş. Yoksul düşmediyse de zengin olmamıştır. 1640'ta, Horace'ı yazdıktan bir süre sonra Richelieu'nün kendisine bağladığı gelir bir süre için kesilince, durumu güçleşmiştir. Paris'te, Argenteuil Sokağı'ndaki evinde ölür ve SaintRoch Kilisesi'ne gömülür.

2- Pierre Corneill'nin Edebi Kişiliği

Dili karakterleri açıklamaktan çok, kavram çatışmalarını şiddetlendirmek amacıyla kullanmıştır . Kurduğu şiir "cümleleri" oyundaki bağlamlarının dışında da önem kazanmıştır. Olaydan çok kararlar, duygular ve çekilen acılar üzerinde durmuş bu yüzden oyunlardaki asıl eylem, karakterlerin olaylara gösterdiği tepkiler olmuştur. Biçimsel açıdan simetri ilkesini temel alır, aynı zamanda bir hukukçu olan Corneille, olayların bir yönünü gösterdikten sonra öbür yönünü ve her tutumun ya da durumun ardından onun karşıtını göstermiştir.