Sabahattin Kudret Aksal'ın Hayatı ve Eserleri
Sabahattin Kudret Aksal, Türk şair, senarist ve yazar.
Doğum tarihi ve yeri: 25 Mart 1920, Akaretler, İstanbul.
Ölüm tarihi ve yeri: 19 Nisan 1993, İstanbul.
1- Sabahattin Kudret Aksal'ın Hayatı
25 Mart 1920’de İstanbul’da doğan ve 19 Nisan 1993’te İstanbul’da yaşamını yitiren şairin ailesi, Manastır’dan İstanbul’a göç etmiştir. Şair 1937'de Özel Işık Lisesi'nden mezun olmuş, 1943'te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü bitirmiştir. 1943-1948 arasında İstanbul'da çeşitli liselerde felsefe dersleri vermiştir.
1940'da kısa bir süre iş müfettişliği, İstanbul Konservatuvarı Müdürlüğü, belediye yazı işleri müdürlüğü, belediye iktisat müfettişliği görevlerinde bulunmuştur. 1961'de Şehir Tiyatrosu Müdürü olan şair,. Belediye Konservatuarı Estetik Ve Psikoloji öğretmenliğinden emekliye ayrılmıştır. İlk şiiri 1938'de Varlık dergisinde, ilk öyküsü 1940'ta Küllük dergisinde yayımlanmıştır. İlk oyunu Evin Üstündeki Bulut 1948'de sahneye konmuştur. 1940'lardaki yeni edebiyat hareketi içinde yer almış, günlük yaşamın, küçük ayrıntıların avareliklerin şairi olmuştur. Cahit Sıtkı Tarancı etkisiyle hece vezni ve uyak kullandığı ilk dönem şiirlerinden sonra Garip akımı ve Orhan Veli'ye yakınlaşmıştır. 1976 sonrasında yalınlığı elden bırakmadan dilde derinlik arayışına başlamıştır. Uyak tekrar şiirinin köşe taşı olmuştur. Bu dönemde Garip'ten de uzaklaşıp İkinci Yeni havasına girmiştir. Kendisine özgü bir biçimde insan-doğa ilişkisine felsefe düzleminde yaklaşan şair, şiirlerinde kent insanlarının gündelik ilişkilerini, saçmalıklarını, çatışmaya varan tartışmalarını ele almıştır .Öykü ve oyunlarında ise psikolojik öğeleri ve biçim arayışlarını öne çıkarmıştır. Çeviriler ve sanat üzerine yazılar da yayınlamıştır.
2- Sabahattin Kudret Aksal'ın Edebi Kişiliği
Şair , şiiri bir matematik olarak gören bir anlayışla yazmaya başlamıştır. Şiir, onun için büyülü, gizemli, coşku verici bir matematiktir. Çözüldükçe gizemleri ortaya çıkan, insanı heyecanlandıran bir imgeler bütünüdür. Bir dönem Garip şiirinden uzaklaşan şair İkinci Yeni Şiiri havasına girmiştir. Kendisine özgü bir biçimde insan-doğa ilişkisine felsefe düzleminde yaklaşmıştır. Son dönemlerindeki şiirlerinde ise ölçü ve kafiyeye önem vermemekle birlikte uyuma önem veren soyutlamalara ilgi duyan, II. Yeni şairlerinin aksine noktalama işaretlerini kullanan, kendine özgü bir şair olmuştur.
3- Sabahattin Kudret Aksal'ın Eserleri
- Şiirleri:
- Şarkılı Kahve (1944)
- Gün Işığı (1953)
- Duru Gök (1958)
- Elinle (1962)
- Eşik (1970)
- Çizgi (1976)
- Şiirler (1979, toplu şiirler)
- Zamanlar (1982)
- Bir Zaman Düşü (1984)
- Şiirler (1988, toplu şiirler)
- Buluşma (1990)
- Batık Kent (1993, ölümünden sonra, son şiirleri)
- Bir Gün İstanbul
- Bir Resimde Atatürk,
- Atatürk Anadolu'da Anadolu'muz
- Anadolu'muz
- Öykü:
- Gazoz Ağacı, Yaralı Hayvan
- Oyunlar:
- Evin Üstündeki Bulut (oynanışı: 1948)
- Şakacı (1952)
- Bir Odada Üç Ayna (1956)
- Tersine Dönen Şemsiye (1958)
- Kahvede Şenlik Var (1966)
- Kral Üşümesi (1970)
- Bay Hiç - Sonsuzluk Kitabevi (1981)
- Önemli Adam (1983)
- Önemli Adam
- quasimedo elmeraldo'nun oyunu
- Deneme:
- Geçmişle Gelecek (1978) Ayrıca, Paul Éluard ve Charles Baudelaire’den şiirler çevirmiştir
4- Sabahattin Kudret Aksal'ın Ödülleri
- 1999 İstanbul'u Dinliyorum
- 1955 Sait Faik Armağanı Gazoz Ağacı’yla (Haldun Taner ile paylaştı)
- 1957 Türk Dil Kurumu Ödülü Yaralı Hayvan ile
- 1965-1966 Ankara Sanatsevenler Derneği ödülü Kahvede Şenlik Var ile
- 1980 Yeditepe Şiir Ödülü Şiirler ile
- 1980 ve 1987 Avni Dilligil Tiyatro ödülleri
- 1985 ENKA Öykü Ödülü "Vav'lar" ile
- 1990 Sedat Simavi Ödülü
- 1990 Kültür Bakanlığı Tiyatro Onur Ödülü
- 1992 Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü
- 2000 Sonsuzluk Kitapevi Başarı Ödülü