Alphonse Daudet'in Hayatı ve Eserleri

Alphonse Daudet, Fransız yazar. Naturalizm akımının temsilci

Doğum tarihi ve yeri: 13 Mayıs 1840, Nîmes, Fransa
Ölüm tarihi ve yeri: 16 Aralık 1897, Paris, Fransa

1- Alphonse Daudet'in Hayatı

Bir ipek imalatçısının oğlu olarak 13 Mayıs 1840 da Fransa'da doğdu. İlk şiirlerni ve romanını  14 yaşında yazan Yazar, 1857'de ailesinin bütün varlığını yitirmesi üzerine üniversiteye girmekten vazgeçti. Ales'deki bir okulda altı ay süren, hiç hoşlanmadığı yar­dımcı öğretmenlik görevi yapan Yazarın işten atılmasıyla sonuçlanan bu durum onun, Bir Çocuğun Hayatı, Küçük Şey, yan otobiyografik romanının temasını yarattı. yılın sonunda Daudet, Paris'teki ağabeyi Ernest'in yanına giderek  kendisini yazmaya verdi  hem bohem hem de kibar edebiyat çevreleriyle ilişkiye girdi. Tek şiir kitabı Les Amoureuses'ü  (Aşıklar) sevgilisi olan model Marie Rieu'ye adadı. uzun ve fırtınalı ilişkisi çok sonra yazdığı Sapho adlı romanına da yansıyacaktı. Bu arada, başta Le Figaro olmak üzere gazetelere makaleler yazdı.

Provan lehçesi ve edebiyatının 19. yüzyılda canlandırılmasına öncülük eden Frederic Mistral'le tanıştı. Mistral, Kuzey'deki katı ahlaki ve entelektüel tutumların karşıtı olarak gördüğü tutkulu, duygusal ve sanata yatkın Güneyli yaşam biçimine Daudet'nin ilgi duymasını sağladı. Aynı yıl Daudet, Dük de Morny'nin sekreterliğini yaptı. Yaşamına mal olacak zührevi hastalık yüzünden sağlığı bozulan Daudet. 1861-1962 kışını Cezayir'de geçirdi. Daudet'nin ilk oyunu, E. L'Epine ile birlikte yazdığı La Derniere Idole (Son İlah) 1862'de Paris'teki Odeon Tiyatrosu'nda sahnelendiğinde geniş yankı uyandırdı.

Bir gönüllü olarak katıldığı Fransız-Alman Savaşı  yazarın  yapıtlarını etkiledi. Son yıllarında yakalandığı zührevi hastalık yüzünden çok acı çekti. Acılarını denetlemeyi başararak çeşitli türlerde yapıtlar vermeyi, bir yandan da Paris'in edebiyat ve müzik çevreleriyle yakın ilişkiler kurmayı sürdürdü. Genç yazarların, candan koruyucusu oldu. 1895'te Londra'ya ve Venedik'e gittikten sonra ani biçimde öldü.

2- Alphonse Daudet'in Edebi Kişiliği

Psikolojik açıdan Daudet çelişik unsurların bir sentezini temsil eder. Bütün toplumsal düzeylerde edindiği deneyimler ve çıktığı geziler yeteneklerini geliştirmesine yardımcı olmuştur. Gerçek bir Güneyli olan Daudet, Akdeniz güneşiyle aydınlanan bir dünya görüşüyle tutkuyu birleştirmiş, insan davranışlarındaki ayrıntıları düş gücüne gem vurmaksızın işlemiştir. İnsanlara ilişkin gözlemlerini küçük not defterlerine kaydetmiş ve eserlerinde bu notlardan yararlanmıştır.

Gerçek ve fantezi, acımasız tasvir ve şiir, sağduyulu ciddilik ve mizah duygusu, alay ve sevecenlik, insan değerini oluşturan bütün bu çelişik öğelere Daudet en  iyi yapıtlarında uyumlu biçimde yer vermiştir.

3- Alphonse Daudet'in Eserleri

• Oyun:
  • E. L Epi ne ile birlikte yazdığı iki oyun; Les Absents (1863; Yoklar) veLOeillet blanc (1865; Beyaz Karanfil);
  • Le Frere aine (1867; Ağabey),
  • Le Sacrifice (1869; Kurban),
  • Lise Tavernier (1872),
  • La lutle pour la vie (1890; Yaşam Savaşı),
  • L'Obstacle (1891; Engel).
  • L. Hennique ile birlikte; La Menteuse (1892; Yalancı).
• Roman ve Öykü:
  • Le Roman du Chaperon-Rouge (1862; Kırmızı Başlıklı Kızın Romanı),
  • Lettres d un absent (1871; Olmayan Birine Mektuplar),
  • Les Femmes dartistes (1874; Sanatçı Karıları),
  • Roberl Helmont (1874), Les Rois en Exil (1879; Sürgündeki Krallar).
  • Tartarin sur les Alpes (1885; Tartarin Alplerde),
  • La Belle-Nivenaise (1886; Niverne'li Güzel),
  • L'lmmortel (1888; Ölümsüz),
  • Port-Tarascon (1890; Tarascon Limanı),
  • Rose et Ninette (1892; Rose ve Ninette).
  • L'Enrrement dune etoile (Bir Yıldızın Toprağa Verilişi),
  • La Fedor (1896),
  • Soutien defamille (1898; Ailenin Direği).
• Anı:
  • Souvenirs d'un homme de lettres (1888; Bir Edebiyat Adamının Anıları),
  • Trente ans de Paris (1888; Paris'te Otuz Yıl),
  • Premier voyage, premier metısonge (1900; İlk Yolculuk, İlk Yalan).
• Edebiyat eleştirisi:
  • Pages inedites de critique dramatique 1874-1880 (ös 1923; Kitaplaşmamış 
  • Oyun Eleştirileri, 1874-1880).
  • Alphonse Daudet Türkçeye Çevrilen Başlıca Eserleri:
  • Sapho (Reşad Nedim, 1919),
  • Niçin Beni Aldattın (Mebrure Hurşit "Mebrure Sami Koray"),
  • Şehirli,
  • Değirmenimden Mektuplar (Sabri Esat Siyavuşgil),
  • Altın Beyinli Adam,
  • Pazartesi Hikâyeleri (S. E. Siyavuşgil, 1962),
  • Jack (Halit Fahri Ozansoy, 1948),
  • Taraskon'lu Tartaren (Ali Kâmi Akyüz).