Hisarcılar Edebiyat Akımı

Edebiyatla İçerik Editörü

01 Nisan — min. okuma: 6-7 dakika

1950’lerde “Hisar” dergisi etrafında toplanan Munis Faik Ozansoy, İlhan Geçer, Mehmet Çınarlı, Gültekin Samanoğlu, Mustafa Necati Karaer, Yavuz Bülent Bakiler gibi sanatçıların oluşturduğu edebi topluluktur.

Gelenekçidir, geleneğe bağlıdır. Yeniliğe, Batıya karşı değillerdir ama Türk şiir geleneğinin yıkılmasına karşıdırlar. Ölçü, uyak ve gelenekten gelen nazım biçimlerini kullanırlar. Sanatın ideolojinin emrine girmesine karşı oldukları için Marksizm ve komünizme de karşı çıkmışlardır.

Milli değerlerin yaşatılmasını arzu ederler. Aşırı ve tutucu değillerdir. Türk kültürüne, diline, şiirine, edebiyatına emeği geçmiş değerlerin yaşatılmasını isterler. Hem Nazım Hikmet’in başlattığı toplumcu gerçekliğe, hem Orhan Veli’nin Garip hareketine, hem de İkinci Yeni şiirine karşıdırlar.

“Radyo Hisar Saati” programında sanat görüşlerini açıklamışlardır. Hisar dergisinin 113. ve 114. (Mart 1967) sayılarında bu görüşler yayımlanmıştır:

“Sanatçının Dili Yaşayan Dil Olmalıdır.” Aksi takdirde, ister eski, ister yeni olsun ölü kelimelerden doğan her eser yeni nesilleri birbirinden ayırır.
“Sanatçı Bağımsız Olmalıdır.” Zira onun eseri siyasi sistemlerin de, ekonomik doktrinlerin de propaganda aracı değildir.
“Sanat Milli Olmalıdır.” Çünkü kendi milletinden kopmuş bir sanatın milletler arası bir değer kazanması beklenemez.
“Sanatta Yenilik Esastır.” Ne var ki bu yenilik eskinin ret ve inkarı şeklinde yorumlanmamalıdır.

Hisarcılar’ın Özellikleri:

İlk sayısı 1950’de yayımlanan Hisar dergisi, iki ayrı dönemde yayın hayatını sürdürmüştür. 1950-1957 arasında yetmiş beş sayı; 1964-1980 arasında iki yüz iki sayı yayımlanmıştır.

Garipçilere ve İkinci Yeniciler’e tepki göstermişler ve milli duyguları manevi değerleri öne çıkaran bir edebiyattan yana olmuşlardır.

Ölçü, uyak gibi klâsik edebiyat öğelerini kullanarak, aşk, doğa ve vatan sevgisi gibi konuları işlemişlerdir.

Sanatçının hiçbir ideolojinin sözcülüğünü yapmaması ve bağımsız olması gerektiğini savunmuşlardır.

Şiir güzelliğini korumak koşuluyla; aruzu, heceyi, serbest şiiri kullanmayı, şiiri nesre yaklaştırmayı uygun görmüşlerdir.

Hisarcılar'ın Temsilcileri:

Mehmet Çınarlı,
İlhan Geçer,
Mustafa Necati Karaer,
Bekir Sıtkı Erdoğan,
Yavuz Bülent Bakiler,
Feyzi Halıcı,
Munis Faik Ozansoy,
Nüzhet Erman,
Turgut Özakman,
Halide Nusret Zorlutuna,
Sevinç Çokum,
Oyhan Hasan Bıldırki,
Gültekin Samanoğlu,
M. Necati Özsu,
Ayla Oral,
Şevket Bulut,
M. Fahri Oğuz,
Arif Nihat Asya
Tarık Buğra,
Mehmet Kaplan,
Cemil Meriç,
Faik Baysal,
Metin And,
Hilmi Ziya Ülken,
Talat Sait Halman,
Rüştü Şardağ

İlhan Geçer (1917-2004)

Daha çok duyguya yaslanan şiirler yazmıştır.
Şiirleri dışında eleştirileri de vardır.
Uzun yıllar Hisar dergisinin yazı işleri müdürlüğünü yapmıştır.
Şiirleri: Büyüyen Eller, Belki, Yeşil Çağ, Hüzzam Beste

Munis Faik Ozansoy (1911-1975)

Hisar dergisi çevresine girerek burada başyazılar yazmıştır.
Bir duygu şairi olarak, Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar’daki şiir zevkini yakalamaya çalışmıştır.
Şiirleri: Büyük Mabedin Eşiğinde, Hayal Ettiğim Gibi, Yakarış, Bir Daha, Zaman Saati, Yakınma, Kaybolan Dünya, Düşündüğün Gibi

Yavuz Bülent Bakiler (1936-…)

Geleneksel şiirimizin öz ve şekil özelliklerini kendi şiir potasında eriterek kişiliğine kavuşmuştur.
Şiirlerinde, Anadolu’ya, Anadolu insanına eğilmiş, onların sorunlarını yapıcı bir tavırla dile getirmiştir.
Sade ve rahat bir dili, aydınlık bir üslubu vardır.
Milli ve manevi değerlere bağlı kalmıştır.
Şiirleri: Yalnızlık, Duvak, Seninle, Harman
Gezi Yazıları: Üsküp’ten Kosova’ya, Türkistan Türkistan

Mehmet Çınarlı (1925-1999)

Lise öğrencisi iken şiir yazmaya başlayan sanatçı, şiirlerini önce Antalya Gazetesi, Yedigün ve Yarımay dergilerinde, sonra Çınaraltı ve Doğu’da, daha sonra da arkadaşlarıyla birlikte kurdukları Hisar dergisinde yayımlar.
Türk Yurdu, Çağrı, İlgaz ve Töre dergilerinde de yazmıştır.
Hem aruz hem de hece vezniyle şiirler yazmıştır.
Yerli ve millî kültürle beslenen şiirleri şekil yönünden mükemmel, muhteva yönünden de orijinal hayâllerle doludur.
Sade, yaşayan Türkçe ile ferdî ve millî meseleleri anlatır.
Hisar dergisinde yayımladığı deneme ve tenkit yazıları Hisar dergisi Çevresinde bir şâirler okulunun oluşmasını sağlamıştır.
“Yeni Bir Dünya Kurmuşum” adlı kitabı ile 1976’da Türkiye Millî Kültür Vakfı Şiir Armağanı’nı kazanmıştır.
Şairin Hisar dergisinin 26.sayısında geniş bir biyografisi mevcuttur.
Şiirleri: Güneş Rengi Kadehlerle, Gerçek Hayali Aştı, Bir Yeni Dünya Kurmuşum
Deneme ve Makaleleri: Halkımız ve Sanatımız, Söylemek Yaraşır, Sanatçı Dostlarım

Gültekin Samanoğlu (1927-…)

Hisar’ın kurucuları arasındadır.
Hatıraları ve birtakım yaşantının ilham ettiği kapalı duyguları anlattığı şiirlerinde saadeti arar.
Şiirleri: Alacakaranlık, Uzun Vuran Gölge

Mustafa Necati Karaer (1929-1995)

Hisar’ın kurucuları arasındadır.
Halk edebiyatına ilgi duymuştur.
Zengin bir çağrışım olan şiirlerinde gelenekten de geniş ölçüde faydalanan sanatçı dile hâkimdir.
Kerem ile Aslı’yı yeniden yazmıştır.
Şiirleri: Sevmek Varken, Güvercin Uçurtmak, Kuşlar ve İnsanlar, Ses Mimarlarından

Ahmet Tufan Şentürk (1924-2005)

Geleneğe bağlı bir şairdir.
Konuşma dilini kullanır.
Şiirleri: Sarhoş Dünya, Mustafa Kemal, Allah Versin, Çakır Dikeni, İnsanlık Şarkısı, Hepsinden Güzel, Sevgiyle, Dağıstan Aslanı Şeyh Şamil Destanı

Bekir Sıtkı Erdoğan (1926-…)

Aruz ve hece ölçüsünü kullanmış, Divan ve halk şiirinden yararlanmıştır.
Rubai türündeki şiirleri Hisar dergisinde çıkmıştır.
1965’te Deniz Harp Okulu Marşı, 1973’te 50. Yıl Marşı, 1981’de 100. Yıl Marşı, 1998’de 75. Yıl Marşı ile birincilik ödülleri kazandı.
Şiirleri: Bir Yağmur Başladı, Yalan Dünya, Dostlar Başına

Coşkun Ertepınar (1914-2006)

Bir çocuk kadar masum duygularını, öğretmenlik izlenimlerini tertemiz bir Türkçe ile şiirlerine yansıtmıştır.
Şiirlerinde memleket sevgisi, barış, kardeşlik, dostluk gibi konuları işlemiştir.
Şiirleri: Dönülmez Zaman İçin, Tek Adam, Kaderden Yana, Mevsimlerin Ötesinden, Güzel Dünya, Şu Dağlar Bizim Dağlar, Zaman Bahçesinde, Destan Atatürk, Küçük Dünyamın İçinden, Dorukta Rüzgâr Var, Sevginin Yedi Rengi

Feyzi Halıcı (1924-…)

Halk şiiri geleneğinden yararlandı.
Fezai imzasıyla saz şiiri tarzında şiirler yazdı.
Yeni tarz şiirlerinde de başarılıdır.
Memleket, din ve dostluk, Mevlana’nın da etkisiyle onun şiirlerinde önemli yer tutar.
Anadolu insanının ince duyarlılığını şiirleştirmiştir.
Son dönemde sevgi, aile ve çocuk şiirleri yazmıştır.
Çağrı dergisini 1957’den beri yayımladı. Konya Âşıklar Bayramı’nı gelenekleştirdi.
Şiirleri: Bir Aşkın Şiirleri, İstanbul Caddesi, Günaydın, Dinle Neyden, Rubailer

Nevzat Yalçın (1926-…)

Hisar’ın kadrosu içinde yer alan bir sanatçıdır.
Şiirleri: A Sokağı, Güneş ve Adam

Nüzhet Erman (1928-1996)

Anadolu halkının ıstırap, sevgi ve çilelerini şiirlerinde işler.
Şiirleri: Yeşil, A Benim Canım Efendim, Anadolu, Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Hem Hürriyet Hem Ekmek, Türk, Halk Haktır

Yahya Akengin (1946-…)