Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Hayatı ve Eserleri

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk yazar, şair ve diplomat.

Doğum tarihi ve yeri: 27 Mart 1889, Kahire, Mısır
Ölüm tarihi ve yeri: 13 Aralık 1974, Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara

1- Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Hayatı

Yakup Kadri henüz çocuk denecek bir yaşta iken, şiire, sanata, kendinde bir meyil hissetti. Basık tavanları, abus yüzlü öğretmenleri ve idarecileri hain, şımarık talebesiyle hatırasını, o zamandan kalma bir korku ile andığı Manisa idadisinde okuduğu zamanlar eline geçen şiir, hikaye kitaplarını büyük bir merak ve ilgiyle okur, en büyük zevkini bu incelemelerde bulurdu. 

Meşrutiyetin ilanından sonra Fecr-i Ati edebiyat akımının kurucuları arasına katılmıştır. 1914'te ilk hikaye kitabını çıkarır. Mondros Antlaşması'ndan sonra onu İkdam yazarı olarak görürüz (1919).

1932 yılı Yakup Kadri için ayrı bir önem taşır. Vedat Nedim Tör, Burhan Asaf Belge, İsmail Hüsrev Tökin ve Şevket Süreyya Aydemir'le birlikte "Kadro" dergisini çıkararlar. Büyük yankı uyandıran ve tartışmalara yol açan Yaban da aynı yıl yayımlanır.

Aynı zamanda Türk Dil Kurumu'nun kurucu üyesi olan Yakup Kadri 1955'te emekli olunca çeşitli dergi ve gazetelerde yazılarını yayımlamayı sürdürmüştür.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, 13 Aralık 1974'te tedavi gördüğü Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde yaşamını yitirdi. Cenazesi, İstanbul Beşiktaş'ta bulunan Yahya Efendi Mezarlığı'nda annesinin yanına defnedildi.

2- Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Edebi Kişiliği

Fecr-i Âti topluluğunda başladığı edebiyat yaşamını milli edebiyatta “Sanat toplum içindir.” düşüncesiyle sürdürmüştür. Roman, hikaye, mensur şiir, anı, deneme ve makale türünde eserler yazmıştır. Romancılığıyla ön plana çıkan sanatçının akıcı ve özgün bir üslubu vardır. İlk eserlerinde dili ağırken sonraki eserlerinde sade bir dil kullanmıştır. Bir tez etrafında geliştirdiği eserleri düşünce temellidir. “Yaban” adlı eseri bunun güzel bir örneğidir. Romanlarında iç dünyaları zengin, törelere bağlı karamsar kişiler vardır. Balzac, Gustave Flaubert ve Emile Zola gibi sanatçılardan etkilenmiş realist bir sanatçıdır. Ancak yeri geldikçe eserlerinde kişiliğini gizlememiştir.

Yazdığı romanlarında Tanzimat yıllarından 1950’ii yıllara kadar Türk topIumunda görülen sosyal değişimleri, nesiller arasındaki fikir ayrılıklarını ve çatışmayı işlemiştir.

3- Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Eserleri

• Roman:
  • Kiralık Konak (1922)
  • Nur Baba (1922)
  • Hüküm Gecesi (1927)
  • Sodom ve Gomore (1928)
  • Yaban (1932)
  • Ankara (1934)
  • Bir Sürgün (1937)
  • Panaroma (2 cilt, 1953)
  • Hep O Şarkı (1956)
• Hikaye-Öykü:
  • Bir Serencam (1914)
  • Rahmet (1923)
  • Milli Savaş Hikâyeleri (1947)
• Mensur Şiir:
  • Erenlerin Bağından (1938)
  • Okun Ucundan (1940)
• Tiyatro:
  • Nirvana (1909)
  • Veda (1909)
  • Sağanak (1929)
  • Mağara (1934)
• Hatıra-Anı:
  • Zoraki Diplomat (1955)
  • Anamın Kitabı (1957)
  • Vatan Yolunda (1958)
  • Politikada 45 Yıl (1968)
  • Gençlik ve Edebiyat Hatıraları (1969)
• Monografi
  • Ahmet Haşim (1934)
  • Atatürk (1946)
• Makale-Deneme
  • İzmir'den Bursa'ya (1922, Halide Edip, Falih Rıfkı Atay ve Mehmet Asım Us ile birlikte)
  • Kadınlık ve Kadınlarımız (1923)
  • Seçme Yazılar (1928)
  • Ergenekon (iki cilt, 1929) 
  • Alp Dağları'ndan ve Miss Chalfrin'in Albümünden (1942)